4. Sınıf Kuvvetin Etkileri Konu Anlatımı
Kuvvet, Hareket. Hızlanma, Yavaşlama, Yön değiştirme, Durma Şekil değiştirme terimlerinin açıklandığı yazıyı sizler için hazırladık. 4. Sınıf Kuvvetin Etkileri Konu Anlatımı, Kuvvetin Etkileri Konu Anlatımı, 4. Sınıf Fen Bilimleri
Kuvvetin Etkileri
Kuvvetin Cisimler Üzerindeki Etkileri
Kuvvet, cisimlerin hareket durumlarını ya da şeklini değiştiren bir etkidir.
Kuvvetin Cisimlerin Hareketine Etkisi
– Kuvvetin etkilerinden biri duran cismi hareket ettirebilmesidir.
Duran topa vurulduğunda, açık çekmece itildiğinde yine cisimleri hareket ettiren bir kuvvet uygulanmış olur.
– Hareket hâlindeki bir cisme hareket yönünde bir kuvvet uygulandığında cisim hızlanır.
Pistte hareket etmeye başlayan bir uçakta, gaz kolu itildiğinde uçağın ileri doğru hareketi yönünde bir kuvvet uygulanmış olur. Bunun sonucunda uçak daha da hızlanır ve sonra havalanır.
– Kuvvetin cisimlerin hareketine bir başka etkisi de onları yavaşlatma ve durdurmadır. Hareket eden bir cismin hareketine zıt yönde bir kuvvet uygulandığında cisim yavaşlar veya durabilir.
Halat çekme oyununda da rakip takımın çektiği ipe zıt yönlü kuvvet uygulayarak ipin hareketini yavaşlatıp durdurabiliriz.
– Kuvvetin cisimlerin hareket yönünü değiştirebildiğini gösterir.
Bir voleybolcu da topa kuvvet uygulayıp bu sayede topun yönünü değiştirerek topu istediği yere gönderebilir.
Kuvvetin Cisimlerin Şekline Etkisi
Bazı cisimler kuvvet uygulandığında şekil değiştirse bile o kuvvet ortadan kalktığında eski şeklini alır. Bu cisimlere esnek cisim adı verilir. Yay, sünger, lastik gibi cisimler esnek cisimlerdir.
Bardak ve metal çubuğa uygulanan kuvvetler onların şeklini değiştirebilir. Ancak uygulanan bu kuvvetler ortadan kalktığında bu cisimler tekrar eski şekillerini almaz. Böyle cisimlere esnek olmayan cisim adı verilir. Tahta, cam, demir gibi cisimler esnek olmayan cisimlerdir.
Mıknatısların Çekim Kuvveti
Demir, nikel, kobalt gibi maddelere etki ederek bunları çekme özelliği gösteren cisimlere mıknatıs adı verilir. Mıknatıslar farklı şekillerde olabilir. Çubuk, U, halka, at nalı şeklinde mıknatıslar en çok kullanılan mıknatıslardandır. Mıknatısların büyüklüğü de değişkenlik gösterebilir. Bir silgi kadar küçük veya bir araba kadar büyük mıknatıslar olabilir. Mıknatısın büyüklüğü arttıkça cisimlere uyguladığı çekim kuvveti de artar.
Doğal ve yapay olmak üzere iki çeşit mıknatıs vardır. İçerisinde özel maddeler bulunan bazı kayaçlar doğal mıknatıslara örnektir. Buzdolabı süslerinin arkasında, laboratuvarlarda kullandığımız mıknatıslar ise yapay mıknatıslardır.
İster doğal ister yapay olsun tüm mıknatısların iki ucu vardır. Bunlara mıknatısların kutupları denir. Kutuplar, mıknatısın çekme kuvvetinin en güçlü olduğu bölgelerdir. Bu uçlardan biri N (kuzey) kutbu, diğeri S (güney) kutbu olarak adlandırılır. Bir mıknatıs ne kadar küçük parçalara bölünürse bölünsün yine mıknatıslık özelliği gösterir ve yine mıknatısın N ve S kutbu olur.
Mıknatıslar etki ettikleri maddelere bir kuvvet uygular. Bu kuvvet itme ya da çekme kuvveti olabilir.
Mıknatıslar sadece; yapısında demir, nikel, kobalt gibi maddeleri içeren cisimlere etki eder.
