9. Sınıf Dünya’nın Yıllık Hareketi ve Sonuçları Konu Anlatımı
Dünya sadece kendi ekseni etrafında dönmekle kalmaz, aynı zamanda Güneş etrafında da dolanır. Bu dolanma hareketi, yaklaşık 365 gün 6 saat sürer ve bu sürece yıllık hareket denir. Bu hareket sırasında Dünya’nın ekseni, yörünge düzlemine yaklaşık 23° 27′ eğik bir şekilde durur. İşte bu eğiklik ve yıllık dolanma birlikte, yeryüzünde birçok önemli doğa olayının meydana gelmesine neden olur.
Mevsimlerin oluşması, gece-gündüz sürelerinin yıl içinde değişmesi, Güneş ışınlarının düşme açısının değişmesi gibi olaylar bu hareketin başlıca sonuçlarındandır.
Bu konu sayesinde Dünya’nın Güneş etrafındaki yolculuğunun yaşamımız üzerindeki etkilerini daha iyi anlayacağız.
Dünya’nın Yıllık Hareketi ve Sonuçları
Dünya’nın Yıllık Hareketi Nedir?
Dünya’nın yıllık hareketi, Dünya’nın Güneş etrafında elips şeklindeki yörüngede dönmesidir.
- Bu hareket yaklaşık 365 gün 6 saat sürer.
- Bu süreye 1 yıl denir.
- Her 4 yılda bir bu 6 saat birikerek 1 gün eder → Artık Yıl (Şubat 29 gün)
Eğik Eksen Nedir?
Eğik eksen, Dünya’nın kendi etrafındaki dönüş ekseninin, Güneş etrafındaki yörünge düzlemine göre yaklaşık 23° 27′ eğik olmasıdır.
Yani Dünya, kendi ekseni etrafında dümdüz dik durarak değil, biraz eğik şekilde döner.
- Eksen eğikliği sabittir: 23° 27′
- Bu eğiklik sayesinde Güneş ışınları yıl içinde farklı enlemlere dik gelir.
- Bu da mevsimlerin oluşmasına neden olur.
Dünya’nın Yıllık Hareketinin Sonuçları
Mevsimler Oluşur
- Güneş ışınlarının düşme açısı yıl boyunca değişir.
- Bu da ilkbahar, yaz, sonbahar ve kış mevsimlerinin oluşmasına yol açar.
Gece ve Gündüz Süreleri Yıl Boyunca Değişir
- Yazın gündüzler uzar, geceler kısalır.
- Kışın geceler uzar, gündüzler kısalır.
- 21 Mart ve 23 Eylül tarihlerinde gece ve gündüz eşittir.
Güneş Işınlarının Düşme Açısı Değişir
- Güneş ışınları yıl içinde farklı enlemlere daha dik veya eğik gelir.
- Bu durum sıcaklık farklılıklarına yol açar.
Aydınlanma Çemberi Değişir
- Gece ile gündüzü ayıran aydınlanma çemberi, mevsimlere göre kutuplara doğru eğilir.
Gölge Uzunlukları Yıl Boyunca Değişir
- Güneş’in yükselme açısı değiştiği için gölge boyları da yıl içinde farklılık gösterir.
Muson Rüzgârları Gelişir
- Mevsimsel ısınma farkları nedeniyle Asya ve Hint Okyanusu çevresinde muson rüzgârları oluşur.
Dönenceler ve Kutup Daireleri Oluşur
Eksen eğikliği sayesinde:
- Yengeç Dönencesi (23° 27′ Kuzey)
- Oğlak Dönencesi (23° 27′ Güney)
- Kuzey ve Güney Kutup Daireleri belirlenmiştir.
Güneş’in Yıl İçindeki Görünür Hareketi Oluşur
- Güneş, yıl boyunca gökyüzünde farklı konumlarda görünür.
- Bu da Güneş’in gökyüzündeki görünür hareketi olarak adlandırılır.