Elektrik Akımı Konu Anlatımı
Fizik ayt konu anlatımı, Fizik tyt konu anlatımı , Fizik yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda Elektrik Akımı hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz..
Elektrik Akımı
Elektrik Akımı, Potansiyel Farkı Ve Direnç
Elektrik Akımı
Negatif yüklerin titreşim hareketi sonucunda yükler arasında gerçekleşen elektrik enerjisi aktarımına elektrik akımı denir.
Elektrik akımı, yüklerin (elektronların) akışı anlamına gelmez. Elektrik akımı, iletken bir teldeki yüklerin titreşim hareketi sonucunda oluşur. Bir iletkenden t sürede geçen yük miktarına akım şiddeti adı verilir ve I sembolü ile gösterilir.
Akım şiddeti,
I = q/ t bağıntısıyla hesaplanır.
Bu bağıntıda;
I: Amper (A) olarak akım şiddetini,
q: Coulomb (C) olarak yük miktarını,
t: Saniye (s) olarak zamanı ifade eder.
Potansiyel Farkı
Bir iletkende elektrik akımını oluşturmak için gerekli enerjiyi sağlayan enerji kaynaklarına üreteç adı verilir. Üretecin iletken telin iki ucu arasındaki elektronlar üzerine uyguladığı kuvvet ile elektronların enerjilerinde meydana gelen enerji farkına potansiyel fark denir. Potansiyel fark V sembolü ile gösterilir ve SI’da birimi Volt (V)’tur.
Potansiyel farkı devreye paralel bağlanan voltmetre denilen araçla ölçülür. Voltmetrenin direnci çok büyüktür.
Direnç
Elektrik yükünü kolay ileten maddelere iletken madde denir. Demir, bakır, alüminyum gibi maddeler iletkendir. Elektrik yükünü kolay iletmeyen maddelere yalıtkan madde denir. Plastik, cam, ebonit, saf su, kuru hava gibi maddeler yalıtkandır.
Elektrik akımına karşı gösterilen zorluğa direnç denir ve R ile gösterilir. Direnç birimi ohm (Q) dur.
Bir iletkenin direnci;
R= p. L / A
bağıntısı ile hesaplanır.
Elektrik Devreleri
Akım, Direnç Ve Potansiyel Farkı Arasındaki İlişki
Elektrik enerjisinin, elektrik akımı ile taşındığı, farklı devre elemanlarının bağlı olduğu iletken yola elektrik devresi denir. Basit bir elektrik devresinde, pil, anahtar, lamba gibi devre elemanları bulunur. Üretecin yanı sıra, elektrik enerjisinin harcandığı, lamba gibi devre elemanlarının dirençleri devredeki elektrik akım şiddetini belirler. Bir devredeki akım, potansiyel farkı ve direnç arasındaki ilişki Ohm Yasası olarak bilinir ve aşağıdaki gibi ifade edilir
Ohm Yasası: Sıcaklığı sabit olmak koşuluyla, bir iletkenin uçları arasındaki gerilimin, bu iletkenden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit oran o iletkenin direncine eşittir. Ohm Yasası’na göre bir iletkenin direnci;
V / I = sabit = R olarak yazılır.
Seri ve Paralel Bağlı Devreler
Bir elektrik devresinde, devre elemanları, istenilen amaca uygun olarak farklı şekillerde bağlanabilir. Bağlama şekillerine göre devrede ölçülen gerilim, akım ve direnç değerleri değişebilir.
Bir elektrik devresinde doğrudan üretece bağlı olan kola ana kol denir.
Birden fazla direncin bağlı olduğu bir elektrik devresinde, dirençlerin toplam etkisine eş değer direnç denir ve Reş şeklinde gösterilir.
Seri bağlama: İki ya da daha fazla direncin uç uca bağlanmasıdır. Bu tür bağlanma şeklinde dirençler
üzerinden aynı akım geçer. Dirençlerin uçları arasındaki potansiyel farklarının toplamı üretecin potansiyel farkına eşittir. Seri bağlı dirençlerin eş değeri dirençlerin toplamına eşittir.
Paralel bağlama: İki ya da daha fazla direnci birbirine paralel yerleştirilip uçlarını birleştirerek bir üretece bağlanmasıdır. Bu tür bağlamada dirençlerin uçları arasında oluşan gerilim eşittir. Dirençler üzerinden geçen akım şiddetinin toplamı ana koldan
geçen akım şiddetine eşittir. Paralel bağlı dirençlerin eş değerinin tersi dirençlerin tersleri toplamına eşittir.
