Medeniyet, şehre mensup olan, şehirli anlamlarına gelen Arapça bir kelimedir. Medeniyet, ortak özellikler gösteren sosyal gruplar veya bunların bütününe verilen isimdir. Medeniyet, farklı kültürlerin bir araya gelmesi ile oluşur. Örneğin, Türk ve Arap kültürü birbirlerinden farklıdır ama her ikisi de İslam medeniyetinin bir parçasıdır.

Medeniyet, kültürü de içine alan daha geniş bir kavramdır. Günümüzde medeniyet yerine uygarlık kavramı da kullanılmaktadır.

İslam Medeniyeti

İslam medeniyeti ilk insan, aynı zamanda ilk peygamber olan Hz. Âdem’le (a.s.) başlamış ve peygamberler halkasının hâtemi (sonuncusu) olan Peygamberimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) ile beraber olgunlaşarak kemâle ulaşmıştır.
İslam’ı kabul eden, yaşayan toplumların tarih boyunca ortaya koydukları maddi ve manevi kazanımların tümüne birden İslam medeniyeti denir.

İslam medeniyetinin temelini vahiy kültürü oluşturur. Kur’an-ı Kerim ve Peygamberimizin sünnetinden beslenerek gelişen bu kültür, zamanla günlük yaşamın her alanında olduğu gibi, mimariden el sanatlarına, yazıdan hat sanatına, sanattan edebiyata her alanda kendini göstermiş ve İslam medeniyetini oluşturmuştur. İslam medeniyeti, fetih, tebliğ ve ticari faaliyetler yoluyla diğer medeniyetlerle her zaman iletişim içerisinde olmuştur. Farklı medeniyetlerin tecrübelerinden ve kazanımlarından kendi inanç ilkelerine ters düşmemesi koşulu ile yararlanmıştır. İslam medeniyetinin oluşumunda Arap, Türk, Fars ve Hint kültürlerinin etkisi olmuştur.

İslam medeniyeti her zaman insanların ihtiyaçlarını karşılayan günlük yaşam, bilim, sanat, mimari, hukuk ve eğitim gibi alanlarda kendine özgü sistemler inşa etmiştir. İslam medeniyeti bu özgünlüğü ile yeni tanıştığı toplumlarda baskıcı ve zorlayıcı bir yol ile değil de kendini kabul ettirici bir yöntem izlemiştir. Bu yüzden de dünyanın her coğrafyasında vahiy kaynaklı bu medeniyetin izlerini görmek mümkündür.

İslam medeniyeti Asr-ı Saadet dönemi diye isimlendirdiğimiz, Peygamberimizin dönemi ile başlar, dört halife dönemi ile devam eder. Emeviler zamanında oluşum, Abbasiler zamanında gelişim süreci ile devam eden İslam medeniyeti, Selçuklular zamanında gelişimini devam ettirmiştir. Osmanlı Devleti zamanında da tüm birimleri ile en parlak zamanını yaşamıştır.

İslam medeniyeti Gazali, Farabi, İbn Haldun, İbn Sina, İbn Rüşd, Ali Kuşcu, Mimar Sinan gibi ilim adamları ile tıp, matematik, mimari, astronomi, sosyoloji ve felsefe gibi alanlarda tüm medeniyetlere örnek olacak eserler ortaya koymuştur.

İslam Medeniyetinin Geçmiş Dönemleri

– Peygamber Efendimizin Dönemi (622-632)
– Dört Halife Dönemi (632-661)
– Emeviler Dönemi (661-750)
– Abbasiler Dönemi (750-1258)
– Selçuklular Dönemi (1055-1299)
– Osmanlı Dönemi (1299-1923)

9. Sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Konuları için tıklayınız