5. Sınıf Söz Gruplarında Anlam Konu Anlatımı

Söz gruplarında anlam kullanıldığı cümleye göre değişiklik göstermektedir. Atasözü, özdeyişler ve ikilemelerden meydana gelen söz gruplarında anlam konusunu şu şekilde özetledik. 5. Sınıf Söz Gruplarında Anlam Konu Anlatımı, 5. Sınıf Söz Gruplarında Anlam , Söz Gruplarında Anlam Konu Anlatımı

Deyimler

Anlatımı çarpıcı ve etkili hale getirmek amacıyla kullanılan, genellikle gerçek anlamından uzaklaşarak kendine özgü bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeklerine ” deyim’‘ denir.

Deyimlerin özellikleri şunlardır:

– Deyimler en az iki sözcükten oluşur.

Örnek:

Öğretmenimiz ödevlerimizi incelerken kılı kırk yarar.

– Deyimler kalıplaşmış sözcüklerdir. Sözcüklerin yerleri değiştirilemez; yerine eş
anlamlıları getirilemez.

– Deyimlerin çoğu mecaz anlamlıdır.

Örnek:

Dil uzatmak, gözü dönmek, ateş püskürmek .

– Bazı deyimler gerçek anlamlıdır. Deyimi oluşturan sözcüler ile deyimin anlamı
arasında doğrudan anlam ilgisi vardır.

Örnek:

Kimi kimsesi olmamak, yükte hafif pahada ağır vb.

– Deyimler genellikle eylem bildirirler.

Örnek:

Buz tutmak, burnundan gelmek, bağrına basmak vb.

Atasözleri

Atalarımızın yüzyıllarca sürmüş gözlem ve deneyimlerinden doğmuş, öğüt veren ya da genel kural niteliği taşıyan kısa, özlü ve etkili sözlerdir.

Atasözlerinin Özellikleri
– Atasözlerinin söyleyeni belli değildir, milletin ortak malıdır.
– Atasözleri kısa, özlü sözlerdir yani az sözle çok şey anlatılır.
– Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Sözcükleri ve sözcüklerin yerleri değiştirilemez.

Örnek:

Parayı veren düdüğü çalar. ( doğru)
Parayı sayan düdüğü çalar ( yanlış)

– Atasözlerinin çoğu mecaz anlamlıdır.

Örnek:

Balık baştan kokar.
Ağaç yaşken eğilir.

– Bazı atasözleri gerçek anlamlıdır yani anlatılmak istenen doğrudan söylenir.

Örnek:

Bal bal demekle ağız tatlanmaz.
Akıl akıldan üstündür.

– Atasözleri düşünce ve yargı bildirdikleri için cümle biçimindedir.

Örnek:

Bin bilsen de bir bilene danış.

– Atasözleri ders ve öğüt vericidir.

Örnek:

Dost ile ye içi alışveriş etme

– Bazı atasözleri birbirine ters düşebilir.

İyilik eden iyilik bulur.
İyilikten maraz doğar.

Özdeyişler

Bir düşünceyi, duyguyu, ilkeyi kısa ve kesin bir biçimde az sayıda sözcükle anlatan, söyleyeni belli olan güzel ve özlü sözlerdir.

Özdeyişleri Özellikleri

– Söyleyeni bellidir. Bu yönüyle atasözlerinden ayrılır.

Örnek:

Bir insanın gerçek zenginliği, onun bu dünyada yaptığı iyilikleridir.

– Kıvrak zekalı, saygın, ünlü kişilere aittir.
– Akılda kalabilecek kadar kısa ve özlüdür.
– Özdeyişlerin çoğu gerçek anlamlıdır.
– Kuru kuru öğüt vermezler; gerçeğe doğruya vurgu yaparlar.

5. Sınıf Türkçe Konuları için tıklayınız