4. Sınıf Fiiller (Eylemler) Konu Anlatımı
Bir işi , bir oluşu ,bir durumu anlatan kelimelere eylem denir. 4. Sınıf Fiiller (Eylemler) Konu Anlatımı, 4. Sınıf Fiiller (Eylemler) , Fiiller (Eylemler) Konu Anlatımı, 4. Sınıf Türkçe, 4. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı, Fiiller (Eylemler)
Fiiller (Eylemler)
Bir işi , bir oluşu ,bir durumu anlatan kelimelere eylem denir.
Annem çamaşır yıkıyor. →İş bildiriyor.
Duru kitap okuyor. →İş bildiriyor.
Kardeşim odasında uyuyor. →Durum bildiriyor.
Arkadaşım en arka sırada oturuyor. → Durum bildiriyor.
Ağaçlar çiçek açıyor. →Oluş bildiriyor.
Sonbaharda yapraklar sararır. →Oluş bildiriyor.
Fiillerde Mastar
Eylemin kök ya da gövdesinin – mek , – mak eki almış biçimine mastar denir.
Örnek
okuyor → oku + mak = okumak ( Eylem )
gördüm → gör + mek = görmek ( Eylem )
şeker → şeker + mek = şekermek ( Eylem değil)
sevinecek → sev + mek = sevmek ( Eylem )
halı → halı + mak = halımak ( Eylem değil)
yeşil → yeşil + mek = yeşilmek ( Eylem değil)
Fiillerde Zaman
Fiillerde üç temel zaman vardır.
Geçmiş Zaman
Eylemin geçmişte yapıldığını bildiren zamandır. Bitmiş zaman. Geçmiş zaman ikiye ayrılır.
– di’li geçmiş zaman : Bilinen , görülen zamandır. Eylemin köküne – di (– dı , – du , – dü ) ekleri getirilerek yapılır.
Örnek
yaptı, geldi, gitti, gördü, bekledi…
– miş’li geçmiş zaman : Öğrenilen , duyulan zamandır. Eylemin köküne – miş (– mış , – muş , – müş ) ekleri getirilerek yapılır.
Örnek
yapmış, gelmiş, gitmiş, görmüş, beklemiş…
Örnek
| Okumak eylemi ( Kökü : Oku ) | |
| Ben → Okudum Sen → Okudun O → Okudu Biz → Okuduk Siz → Okudunuz Onlar → Okudular |
Ben → Okumuşum Sen → Okumuşsun O → Okumuş Biz → Okumuşuz Siz → Okumuşsunuz Onlar → Okumuşlar |
Şimdiki Zaman
Eylemin şu anda yapıldığını bildiren zamana denir. İçinde bulunulan zaman. Eylemin köküne – ( i ) yor eki getirilerek yapılır.
Örnek
yapıyor, geliyor, gidiyor, görüyor, bekliyor…
Örnek
| Uyumak ( Kök : Uyu ) – Çizmek ( Kök : Çiz ) | |
| Ben → Uyuyorum Sen → Uyuyorsun O → Uyuyor Biz → Uyuyoruz Siz → Uyuyorsunuz Onlar → Uyuyorlar |
Ben → Çiziyorum Sen → Çiziyorsun O → Çiziyor Biz → Çiziyoruz Siz → Çiziyorsunuz Onlar → Çiziyorlar |
Gelecek Zaman
Eylemin gelecekte gerçekleşeceğini bildiren zamana denir. Eylem köküne – ecek , – acak ekleri getirilerek yapılır.
Örnek
yapacak, gelecek, gidecek, görecek, bekleyecek…
| Dinlemek ( Kökü : Dinle )– Yazmak ( Kökü : Yaz ) | |
| Ben → Dinleyeceğim Sen → Dinleyeceksin O → Dinleyecek Biz → Dinleyeceğiz Siz → Dinleyeceksiniz Onlar → Dinleyecekler |
Ben → Yazacağım Sen → Yazacaksın O → Yazacak Biz →Yazacağız Siz → Yazacaksınız Onlar → Yazacaklar |
Fiillerde Kişi
Eylemin kimin tarafından yapıldığını, kiminle ilgili olduğunu belirten kelimeye eylemin kişisi denir.
Eylemlerde üç tekil , üç çoğul olmak üzere altı kişi vardır.
1. tekil kişi → Ben
2. tekil kişi → Sen
3. tekil kişi → O
1. çoğul kişi → Biz
2. çoğul kişi → Siz
3. çoğul kişi → Onlar
Örnek
Okula gidiyorum. ( Ben )
Okula gidiyorsun. ( Sen )
Okula gidiyor. ( O )
Okula gidiyoruz. ( Biz )
Okula gidiyorsunuz. ( Siz )
Okula gidiyorlar. ( Onlar )
Fiillerde Olumsuzluk
İşin , oluşun veya hareketin yapıldığını veya yapılabileceğini bildiren eylemlere olumlu eylem, işin oluşun veya hareketin yapılmadığını veya yapılamayacağını bildiren eylemlere olumsuz eylem denir.
Eylemlerin olumsuz biçimleri, zaman ve kişi ekinden önce “ – me , – ma ” eki getirilerek yapılır.
Örnek
geldik → gel + me + di + k ( – di’li Geçmiş Zaman )
acıkmışız → acık + ma + mış + ız (–di’li Geçmiş Z)
çözeceksin → çöz + me + yecek + sin ( Gelecek Z.)
seviyorum → sev + mi +yor + um ( Şimdiki Z. )
