7. Sınıf Sözcükte Anlam Özellikleri Konu Anlatımı
Sözcükler, bir dili oluşturan en küçük yapı birimleridir. Dil, anlaşmak için kullanılan bir araçtır. Bu aracın sağlıklı çalışabilmesi için sözcüklere ihtiyaç vardır. Sözcükler, dili oluşturan yapılar içinde (cümleler veya söz öbekleri) kazandıkları anlamlara göre farklı anlam özellikleri gösterirler. 7. Sınıf Sözcükte Anlam Özellikleri Konu Anlatımı, 7. Sınıf Sözcükte Anlam Özellikleri , Sözcükte Anlam Özellikleri Konu Anlatımı, 7. Sınıf Türkçe, 7. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı, Sözcükte Anlam Özellikleri
Sözcükte Anlam Özellikleri
İnsanlar arasındaki iletişimi sağlayan dilin anlamlı en küçük parçasına sözcük (kelime) denir. Sözcükler herhangi bir varlığı, kavramı ya da eylemi karşılayabilir. Bir kelimenin cümle içerisinde farklı bir anlam kazanmasına, yani sözcüklerin birden çok anlamı olmasına “çok anlamlılık” denir. Bir sözcüğün yalnızca bir anlamı bulunmamakta. İşte sözcüklerin farklı farklı anlamlarda kullanılması ile oluşan bu yeni anlamlarını “sözcükte anlam özellikleri” başlığı altında toplanır.
Gerçek Anlam
Temel ve terim anlam üzere ikiye ayrılır.
Temel Anlam
Sözcüğün söylendiği anda zihinde uyandırdığı ilk anlamdır. Sözcüğün temel anlamı, sözlükte yer alan ilk anlamdır.
Örnek:
“Çıtalarla yapılma telli bir kapı koymuşlardı ortasına.” – Cahit Uçuk
Kapı: Bir yere girip çıkarken geçilen ve açılıp kapanma düzeni olan duvar veya bölme açıklığı.
Örnek:
“Durmadan pencere kapatıyor, perde çekiyorum.” – Adalet Ağaoğlu
Perde: Görüşü, ışığı engellemek, bir şeyi gizlemek için pencereye veya bir açıklığın önüne gerilen örtü.
Örneklerle görüldüğü gibi altı çizili kelimeler temel anlamında kullanılmıştır.
Terim Anlam
Bir bilim, sanat ya da meslek dalında özel anlam kazanmış sözcüklerdir.
Örnek:
Yeni gelen futbolcular çalım konusunda bayağı tecrübeli.
Spor terimi çalım: Bir oyuncunun topu elinden veya ayağından kaçırmadan karşısındaki oyuncuları kıvrak hareketlerle geçmesi.
Örnek:
“Oyunun üç perdesi de böyle alkışlar içinde geçti.” – Memduh Şevket Esendal
Tiyatro terimi perde: Bir sahne eserinin büyük bölümlerinin her biri.
Mecaz Anlam
Bir sözcüğün, gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak cümle içinde kazandığı yeni anlamdır. Mecaz anlam çoğunlukla benzetme yolu ile kazandırılır. Mecaz anlam aslında bir “değişmece”dir.
Örnek:
Bu yarayı deşmeyin.
Yara (mecaz):Dert, üzüntü, acı.
Örnek:
“İnsanı gözle yiyip bitirirler.” – Ömer Seyfettin
göz(mecaz): Nazar.
Örnek:
Bu sözü duyunca gözlerimdeki perde kalkıverdi.
perde (mecez):Doğruyu görmeye engel olan şey.
Somut Anlam
Beş duyu organımız olan göz, dokunma, kulak, dil ve burundan en az biriyle algılayabildiğimiz varlıkları karşılayan sözcüklerdir.
Örnekler:
Sandalyeleri sildi.
Gözlerimin önünde kayboldu eşyalar.
Telefonu açmadı.
Soyut Anlam
Var olanı değil, varlıkları değil, kavramları karşılayan sözcükler soyut anlamlıdır. Soyut anlamlı sözcükler varlığı karşılamadığından duyu organları ile algılanamaz.
Örnekler:
Gönül bağımız bozuldu.
“Biraz sonra hiddet, birikmiş kin, kıskançlık birdenbire infilak etti.” – Ahmet Hamdi Tanpınar
“Seni hep çok sevecek ama verebileceğinden fazla sevgi beklemeyecek karşılığında.” – Elif Şafak
