6. Sınıf Ekler Konu Anlatımı
6. sınıf konu anlatımları. 6. sınıf Biçim ve Yapı Bilgisi Konu Anlatımı. 6. sınıf Türkçe , 6. sınıf Türkçe konu anlatımı, 6. sınıf Biçim ve Yapı Bilgisi Konu Anlatımı işte yazımızda.
Ekler
Çekim Ekleri
Sözcüklerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Çekim ekleri, kelimenin biçimini değiştirir; anlamını değiştirmez. Eklendiği sözcüğe yeni bir anlam kazandırmaz.
Çekim ekleri, sözcüklerin diğer sözcüklerle bağ kurmasını; sözcüklerinin cümlede görev almasını; hâlini, sayısını, zamanını, şahsını belirtir. Kısaca çekim ekleri sözcüklerin cümle kuruluşunu gerçekleştirmesini sağlar.
Örnek
Okul git > Okul-a git-(i)yor–um → Okula gidiyorum.
Ağaç dal kır > Ağaç-ın dal-ı-(n)ı kır-dı–lar → Ağacın dalını kırdılar.
Çokluk Ekleri
Çokluk ekleri isimlerin sayı bakımından fazla olduğunu
belirtir. (-lar / -ler): kitap-lar, defter-ler, kelebek-ler, çiçek-ler vb.
Cümleye çokluk dışında çeşitli anlamlar da katabilirler.
Türkler tarih boyunca birçok devlet kurmuştur. (millet anlamı)
On yaşlarında bir kızı var. (yaklaşık anlamı)
Akşama Aliler bize geliyor. (aile anlamı)
Sabahları mutlaka kahve içerim. (her anlamı)
Çocuk ateşler içinde yatıyor. (abartma anlamı)
Bu topraklardan nice Yunus Emreler çıkar. (benzerlik anlamı)
Hal Ekleri
İsimlere belirtme, yönelme, bulunma ve ayrılma anlamı katan eklerdir. İsmin beş hali vardır.
Yalın Hali: ek yoktur.
Belirtme Hali: “-ı, -i, -u, -ü”
Örnek:
Sabahtan beri evi boyuyorum.
Kitabı bana uzatır mısın?
Tek vuruşta odunu ikiye böldü.
Yönelme Hali: “-a, -e”
Örnek:
Artık eve gitmeliyiz.
Okula gelince onu gördüm.
Kalemi duvara fırlattı.
Bulunma Hali: “-da, -de, -ta, -te”
Örnek:
Sınıfta çok az öğrenci var.
Şehrini haritada gösterir misin?
İstanbul’da tıp okuyorum.
Ayrılma Hali: “-dan, -den, -tan, -ten”
Örnek:
Bebekten bir ses duyuldu.
Sen benden ne istiyorsun?
Tam şuradan aşağı düştü.
İlgi Ekleri“-ın, -in, -un, -ün”
İsimleri birbirine bağlayarak tamlama oluşturan eklerdir. İlgi ekleri şunlardır: “-ın, -in, -un, -ün”
Örnek:
Daha kitabın kapağını açmadın.
Denizin sesi buraya kadar geliyor.
Havuzun derinliği sana uygun mu?
Kapının gıcırtısı nihayet kesildi.
İyelik Ekleri
Bir varlığın kime veya neye ait olduğunu bildiren eklerdir. Aitlik eki olarak da bilinir.
Örnek:
Oyuncağı kaybolmuş. (onun oyuncağı)
Projemiz harika oldu. (bizim projemiz )
Arabanız çok güzelmiş. (sizin arabanız)
Yapım Ekleri
Eklendiği sözcüklerden yeni sözcükler türeten eklere yapım eki denir. Yapım ekleri eklendiği sözcüğün anlamını değiştirir, yeni bir anlam kazandırır. Yapım eki almış sözcüklere türemiş sözcük denir. Sözcüğün yapım eki almış haline gövde adı verilir.
İsimden İsim Yapım Ekleri
İsim kök veya gövdelerine gelerek onlardan yeni isimler yapan eklerdir.
Örnek:
kitap – lık
çiçek – çi
akıl – sız
ev – cil
vatan – daş
Türk – çe
söz – lük
onur – lu
İsimden Fiil Yapım Ekleri
İsim kök veya gövdelerine gelerek fiil oluşturan eklerdir.
Örnek:
Ev(isim) – len (mek)
göz(isim) – le (mek)
iyi (isim)- leş (mek)
garip(isim) – se (mek)
baş – la (mak)
şaka – laş (mak)
kara – r (mak)
telaş – lan (mak)
Fiilden İsim Yapım Ekleri
Fiil kök veya gövdelerine gelerek isim türeten eklerdir.
Örnek:
Seç(fiil) – im
öğret(fiil) – men
çekin(fiil) – gen
böl(fiil) – g e
öv – gü
say – gı
dur – ak
yaz – ıcı
Fiilden Fiil Yapım Ekleri
Fiil kök veya gövdelerine gelerek yeni fiiller türeten eklerdir.
Örnek:
gez – dir (mek)
piş – ir (mek)
çek – il (mek)
süs – len (mek)
anla – t (mak)
kop – ar (mak)
yaz – dır (mak)
ol – uş (mak)
