6. Sınıf Biz ve Değerlerimiz Konu Anlatımı
6. sınıf konu anlatımları. 6. sınıf Biz ve Değerlerimiz Konu Anlatımı. 6. sınıf sosyal Bilgiler, 6. sınıf sosyal Bilgiler konu anlatımı, 6. sınıf Biz ve Değerlerimiz Konu Anlatımı işte yazımızda.
Biz ve Değerlerimiz
- Toplumdaki Rollerim
- Bizi “Biz” Yapanlar
- Kır Çiçekleri Gibiyiz Rengârenk
- Bir Elin Nesi Var İki Elin Sesi Var
- Hak, Özgürlük, Sorumluluk
Toplumdaki Rollerim
rol: Toplumsal yaşamda kişilerin üstlenmiş oldukları sorumluluk, görevleridir.
Örnek:
Anne, baba, evlat, teyze, öğretmen, sporcu, sanatçı gibi.
– Bir insan aynı anda birden fazla role sahip olabilir.
– İnsanlar içinde bulundukları gruplara göre farklı roller üstlenirler.
– Rolümüz, içinde bulunduğumuz gruba veya kuruma göre değişebilir.
– Görevlerimiz ya da toplumun bizden beklediği davranışlar olarak ifade edebileceğimiz roller çok çeşitli olabilir. Örneğin Mehmet Bey, okulda öğretmen rolünde iken, pazarda müşteri rolündedir. Evine geldiğinde ise karısına karşı eş, çocuklarına karşı baba rolündedir. Evlerine misafir gelirse bir de ev sahibi rolünü üstlenir.
– Rollerimiz bize birtakım haklar ve sorumluluklar yükler.
– Haklarımız hukukun çizdiği sınırlar çerçevesinde sahip olduğumuz kazanımlar ya da yapabileceklerimizle ilgilidir.
– Sorumluluklarımız ise üstlendiğimiz rollerimizin gereklerini yerine getirmeyle ilgilidir.
Örneğin okulda eğitim öğretim hizmetlerinden faydalanmak hakkımız, ders çalışmak sorumluluğumuzdur.
– Yaşımız ilerledikçe rollerimiz (çocuk, öğrenci, öğretmen, baba vb.) ve sorumluluklarımız değişir.
Eğitim öğretim hayatımızı tamamladıktan sonra meslek grupları içinde yer alan bir birey oluruz. İçinde yer aldığımız meslek grubunun gerektirdiği davranışlara ve kurallara uygun hareket etmeye mesleki rol denir.
Kişilerin toplumda bulundukları bu konuma toplumsal statü, bu statüye bağlı olarak elde ettikleri hak ve görevlere de toplumsal (sosyal) rol denir.
Grup: Üyeleri arasında etkileşim, iletişim olan, aynı amaç ve çıkarlar etrafında birleşmiş, birbirini tanıyan en az iki kişiden meydana gelen toplumsal yapıdır.
Örnek: Aile, 5/A Sınıfı, Tiyatro Kulübü gibi tüm sosyal faaliyet kulüpleri, Okul Spor takımları gibi.
* Gruplarda herkesin belli rolleri ve bu rollere uygun sorumlulukları vardır. Kişiler aynı grupta birden fazla role sahip olabilirler.
Kurum: Yasalara uygun olarak kurulan ve var olan kanunlar çerçevesinde faaliyet gösteren, devletle ilişkisi olan yapılardır.
Örnek: Aile, Merzifon TOKİ Kara Mustafa Paşa Ortaokulu, TBMM, TC Milli Eğitim Bakanlığı, Hacettepe Tıp Fakültesi, Samsun Valiliği gibi.
Hak: Kişilerin elde etmiş olduğu her türlü kazanım, kazanç, ayrıcalık.
Örnek: Eğitim almak, seçme-seçilme, sağlıklı bir çevrede yaşama, dilekçe verme gibi.
Sorumluluk: Kişilerin yapmakla yükümlü olduğu iş, eylem veya kişinin yaptığı eylemin sonucunu üstlenmesidir.
Örnek: Vatandaş olarak vergi vermek, kanunlara uymak gibi.
Bizi “Biz” Yapanlar
Kültür: Bir toplumun tarih boyunca ürettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı her türlü maddi ve manevi özelliklerin hepsine kültür denir.
Kültürü oluşturan manevi unsurlar: Tarih, dil, din ve inançlar, ahlak kuralları, örf ve adetler, komşu kültürler, yasalar ve hukuk kurallarıdır.
Kültürü oluşturan maddi unsurlar: Coğrafi konum, simgeler, doğal ortam özellikleri, iklim özellikleri, su özellikleri, arazi yapısı, toprak özellikleridir.
Kültür, maddi ve manevi ögelerden oluşur. Maddi kültür kolayca anlatılabilen daha çok somut. net ve açık değerlerdir. Manevi kültür ise inanç değerleri, düşünce gibi net olarak anlaşılamayan soyut kavramlardır.
Kültür kuşaktan kuşağa aktarılan bir sosyal mirastır. Varlığını ve canlılığını ancak bu yolla sürdürebilir. Aktarma vasıtaları ise eğitim-öğretim, gelenekler, din, dil, sanat, edebiyat, folklor gibi, çeşitli kültür taşıyıcı öge ve eserlerdir.
Kültürel Unsurlarımız
Dil: Dil, kültür unsurlarının başında gelir. Çünkü dil Olmadan diğer unsurların meydana gelmesi mümkün değildir. Dil kültüre ait bütün değerleri bünyesinde barındıran bir kültür hazinesidir.
Din: Kültür unsurlarının içerisinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle eski devirlerde din unsuru kültürün diğer unsurlarının önüne geçmiştir. İmparatorluklardan millî devletlere geçince dinin toplum üzerindeki etkisi azalmıştır. Ancak dinin bir millet içerisindeki k’ üre etkisi ve kültürün diğer unsurların oluşması ve değişmesindeki rolü devam etmektedir. Dini bayramlarımız ve törenlerimiz bu duruma örnek verilebilir.
Örf ve Gelenekler: Bir milletin yazılı olmayan kanunlarıdır. Örf, toplumda bireysel davranışlarda uyum sağlamayı kolaylaştırır. Gelenekler ise toplumsal tecrübelerin aktarılmasına katkı sağlar. Yazılı olmayan kanunlar, toplumun yaşayışı üzerinde etkilidir. İnsanların davranışlarını düzenler. Her toplum kendi örf ve geleneklerine göre bir yaşam tarzı oluşturur.
Tarih: Milleti dolayısıyla kültürü meydana getiren unsurlardan biri olan tarih, bir milletin geçmişidir. Tarih birliği, bütün bireyleri birbirine bağlayarak geleceğe taşır. Yeni nesillerde milli bilincin oluşmasında, milli birlik ve beraberliğin sağlanmasında rol oynar.
Bireyler arasında kader birliğini sağlar. Tarih, bir milletin nereden gelip nereye gittiğini gösteren kültür unsuru olarak milletin hayatında önemli bir yer tutar.
Sanat: Bireylerin hayal gücünün yansıması olan sanat, aynı zamanda milletlerin duygu ve düşüncelerinin en önemli yansımalarından birisidir.
Her milletin sanat eğilimi, farklı bir sanat tarzı vardır. Sanat bir milletin ortak zevkinin ifade edilişidir. Aynı zamanda toplumsal estetik anlayışını geliştirir. Bu kültür unsuru edebiyat, resim, heykel gibi kollara ayrılır.
Dünya Görüşü: Bir milletin fertleri ortak bir tutum, zihniyet ve davranış bakımından ortak özellik gösterir. Bu ortak tutum ve davranışlar milletin ortak dünya görüşünü meydana getirir. Bunun için her milletin değerleri ve değer yargıları farklıdır.
Kır Çiçekleri Gibiyiz Rengârenk
Ön yargı, bir kişi ya da olaya ilişkin yeterli bilgi edinmeden önceden peşin bir karara varma durumudur.
Ön Yargının Nedenleri
– Irkçılık
– Cinsiyet Ayrımı
– Siyasi Görüş
– Statü
– Sosyo-ekonomik Düzey
Önyargının çeşitleri: Cinsiyet, ırk, din, millet ya da sosyo-ekonomik durumdan kaynaklanan önyargı…
Önyargının sonuçları: Arkadaşlık ilişkilerinde bozulma, toplumda ayrışma, toplumsal çatışma…
Önyargıların Temel Özelikleri
– İnsanları sınıflandırır. Zenci, Çinli gibi…
– Basmakalıp yargılar oluşturur. Zencilerin kirli oldukları gibi…
– İnsanlar arasında sosyal uzaklık yaratır. Komşu olmak istememe, aynı ortamda bulunmak istememe gibi…
– İnsanlarda aşağılık duygusu oluşturur.
– İnsanlar arasında düşmanlık duyguları yaratır.
Kalıp Yargı: Sosyal sınıfların özelliklerine ilişkin inançlara denir. Kalıp yargılar, insanlar arasında hiçbir fark görmeksizin belli özelliklere sahip olarak düşünmedir. Örnek: Yaramaz çocuk zeki olur, erkekler ağlamaz vb.
Bir Elin Nesi Var İki Elin Sesi Var
Toplum içinde yaşayan insanların tek başlarına çözemedikleri problemleri hep birlikte çözmeye çalışmaları yardımlaşmadır. Toplumda yardımlaşma ve dayanışma birlik beraberliği arttırır.
Dernek, vakıf, sendikalar, sivil toplum kuruluşları bu birlikteliğin sağlanmasında yardımcıdır.
Sivil Toplum Kuruluşu: İnsanların toplumdaki herhangi bir ihtiyacı karşılamak için gönüllü olarak bir araya gelerek kurdukları dernek, vakıf ve sendika gibi oluşumlara (STK) denir.
– Sivil toplum kuruluşları gönüllülük esasına dayalı olarak yaptıkları çalışmalarla toplumda dayanışmanın oluşmasına katkı sunarlar.
– Türk Eğitim Vakfı (TEV), Kızılay, Darülaceze, Mehmetçik Vakfı, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı vb.
Sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın bireysel ve toplumsal katkıları
– İnsanlarla iletişimimizi arttırır.
– Bir arada yaşamamızı sağlar.
– Sosyal bağlarımızı güçlendirir.
– Toplumsal huzuru sağlar.
– İnsanlar arasındaki sevgi, saygı ve kaynaşmayı sağlar.
– Toplumdaki ekonomik ve sosyal dengesizlikleri de önler.
– Toplumsal dayanışmayı geliştirir.
İmece: Kırsal kesimlerde ortak ya da kişisel işlerin el birliğiyle ve sırayla yapılmasına dayanan geleneksel yardımlaşmaya imece denir.
Hak, Özgürlük, Sorumluluk
Hak: Bir kişinin; isteyebileceği, kullanabileceği toplumca ve kanunlarca tanınan yetkidir( Dilekçe, bilgi edinme, oy kullanma, yaşama hakkı vb.)
Temel Haklar: Kişinin insanca yaşayabilmesi ve kendini geliştirebilmesi için gerekli olan haklar ve özgürlüklerdir.
Bazı temel hak ve özgürlüklerimiz şunlardır:
– Yaşama Hakkı: En temel insan hakkıdır. Diğer hakların kullanılması bu hakkın varlığına bağlıdır.
– Kişi dokunulmazlığı hakkı
– Konut dokunulmazlığı hakkı
– Eğitim hakkı
– Sağlık hakkı
– Din ve vicdan özgürlüğü
– Düşünce ve ifade özgürlüğü
Sorumluluk: Kişinin davranışlarını değerlendirerek, sonucunu üstlenmesidir. Evde, okulda, arkadaş çevremizde farklı farklı sorumluluklarımız vardır.
Özgürlük: Kişinin başkalarının haklarını kısıtlamadan ve başkalarına zarar vermeden istediklerini yapabilmesidir. Haberleşme, Seyahat, Din ve Vicdan Özgürlüğü vb.)
