5. Sınıf Etkin Vatandaşlık Konu Anlatımı
5. sınıf konu anlatımları. 5. sınıf Etkin Vatandaşlık Konu Anlatımı. 5. sınıf sosyal Bilgiler, 5. sınıf sosyal Bilgiler konu anlatımı, 5. sınıf Etkin Vatandaşlık Konu Anlatımı işte yazımızda.
Etkin Vatandaşlık
Hizmet Veren Kurumlar
Toplumu oluşturan bireylerin mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşayabilmesi eğitim, sağlık ve güvenlik gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasına bağlıdır. İnsanlar temel ihtiyaçlarının birçoğunu kendi başına karşılayamaz.
Bu nedenle temel ihtiyaçların karşılanması için pek çok kurum görev yapmaktadır.
Sağlık İle İlgili Kurumlar: Sağlıklı bir hayat için ve sağlık sorunu yaşadığımız zamanlarda T.C. Sağlık Bakanlığınca doktor, hemşire ve diğer sağlık çalışanları ile Aile Sağlığı Merkezleri ve hastaneler sağlık ihtiyacımızı karşılayan kurumlardır.
Eğitim İle İlgili Kurumlar: Temel haklarımızdan olan eğitim, ayrım gözetmeksizin herkesin hakkıdır. Üniversiteler dışındaki tüm eğitim kurumları olarak hizmet veren okullar, eğitim merkezleri ve kurslar T.C. Millî Eğitim Bakanlığına bağlıdır.
Barınma İle İlgili Kurumlar: Yaşadığımız ve barınma ihtiyacını giderdiğimiz evlere olan talebi uygun imkânlarla T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı TOKİ (Toplu Konut İdaresi Başkanlığı) tarafından sağlanır. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca çeşitli nedenlerle öz aileleri yanında kalamayan korunmaya ihtiyacı olan çocuklar için “Çocuk Evleri” ve bakıma muhtaç yaşlılar için ise “Huzurevleri” hizmet vermektedir.
Güvenlik İle İlgili Kurumlar: İnsanların huzurlu ve güven içerisinde yaşamalarını sağlayan kurumlardır. T.C. İç İşleri Bakanlığınca; Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı ve T.C. Millî Savunma Bakanlığınca Türk Silahlı Kuvvetleri güvenlik ihtiyacımızı sağlayan kurumlardır.
Ulaşım İle İlgili Kurumlar: Günlük hayatımızda okul, iş, akrabalarımıza ziyaret, alışveriş gibi faaliyetlerimiz için bir yerden başka bir yere gidebilmemiz ulaşım imkânları ile olur. T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına bağlı olarak hizmet veren Karayolları Genel Müdürlüğü yaptığı modern yol çalışmaları sayesinde, T.C. Devlet Demiryolları, demiryolu ağı sayesinde tren seferleri ile, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü hava ulaşımı ile, Devlet Denizyolları ve Limanları İşletme Genel Müdürlüğü ise deniz ulaşımı ile hizmet veren kurumlardır.
Sivil Toplum Kuruluşları: Gönüllülük esası ile çalışarak bireysel ve toplumsal ihtiyaçlar olan sağlık, eğitim, çevrenin korunması, beslenme gibi ihtiyaçların karşılanmasını sağlayan kuruluşlardır. Bunlardan bazıları; Yeşilay sağlık alanında hizmet verir. Bağımlılık yapan zararlı maddelerle ilgili insanları korumak, bilgilendirmek ve tedavisi için mücadele eder.
Kızılay barınma, beslenme ve giyim gibi temel ihtiyaçlara yardıma muhtaç insanlar ve doğal afetlerde zarar
görmüş vatandaşlarımıza yardımcı olur.
Lösemili Çocuklar Vakfı (LÖSEV) sağlık alanında kan kanseri olan lösemi hastası çocukların sağlık ve eğitim giderleri için destek olan kuruluştur.
Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı (TEGEV) eğitim alanında faaliyetleri vardır. Eğitim parkları ve maddi yardıma ihtiyacı olan öğrencilere imkanlar sağlar.
Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA) ağaçlandırma ve erozyonla mücadele gibi çevre sorunları alanında çalışır.
Mehmetçik Vakfı Türk silahlı kuvvetlerinde görev sırasında şehit olmuş kişilerin yakınlarına ve gazilere yardım eder. E-devlet Portalı uygulaması ile vatandaşlar devletin kurumlar ile olan iletişimini e-devlet üzerinden hızlı şekilde ulaşmakta ve birçok konuda kamu hizmetlerine bu sistem üzerinden ulaşılabilmektedir. Ödeme işlemleri, belgelere ulaşım, bilgi almak, şikâyet ve talep iletmek gibi işlemleri elektronik ortamda yapabiliriz. E-devlet sistemine PTT’den alınabilen şifre ile www.turkiye.gov.tr adresinden giriş yapabiliriz.
Temel Haklarımızı Öğrenelim
İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’ne göre insanların başka insanların özgürlüğünü kısıtlamadan dilediğini yapabilmesi hak ve özgürlük olarak tanımlanmıştır. Kişilerin sahip olduğu haklar, başka insanların özgürlüklerine zarar vermeyecek biçimde düzenlenerek güvence altına alınmıştır.
Demokrasi ile yönetilen ülkelerde tüm insanlar eşit hak ve özgürlüklere sahiptir. Hak ve özgürlükler, ülkelerin anayasalarında “Temel Haklar” olarak yer almış ve güvence altına alınmıştır.
Temel hakların korunmasında devletin ve bireylerin önemli görev ve sorumlulukları vardır. Ülkemizde temel haklarımız anayasa ile güvence altına alınmıştır. Anayasa’mızın 12. maddesinde “Herkes; kişiliğine bağlı, dokunulamaz, devredilemez, vazgeçilemez, temel hak ve hürriyetlere sahiptir.” şeklinde bu anlayış ortaya konmuştur.
Temel haklarımız Anayasamız ile güvence altına alınmıştır. Temel haklar şunlardır:
1. Yaşama hakkı
2. Özel hayatın gizliliği hakkı
3. Konut dokunulmazlığı hakkı
4. Haberleşme özgürlüğü
5. Yerleşme ve seyahat özgürlüğü
6. Din ve vicdan özgürlüğü
7. Düşünce ve kanaat özgürlüğü
8. Eğitim hakkı
9. Sağlık hakkı
10. Seçme ve seçilme hakkı
Kişi Dokunulmazlığı Hakkı
Madde 17 – Herkes; yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir. Tıbbi zorunluluklar ve kanunda yazılı hâller dışında, kişinin vücut bütünlüğüne dokunulamaz; rızası olmadan bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulamaz.
Haberleşme Özgürlüğü
Madde 22 – Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.
Düşünce Özgürlüğü
Madde 25 – Herkes, düşünce ve kanaat hürriyetine sahiptir. Her ne sebep ve amaçla olursa olsun kimse, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz; düşünce ve kanaatleri sebebiyle kınanamaz ve suçlanamaz.
Öğrenme Hakkı
Madde 27 – Herkes, bilim ve sanatı serbestçe öğrenme ve öğretme, açıklama, yayma ve bu alanlarda her türlü araştırma hakkına sahiptir.
Seçme ve Seçilme Hakkı
Madde 67 – Vatandaşlar, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya
bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir.
Ülkemizde, Atatürk’ün girişimiyle kadınlara siyasal yaşama katılmaları için pek çok Avrupa ülkesinden önce
seçme ve seçilme hakkı verildi. Kadınlara 3 Nisan 1930’da belediyelerde, 26 Ekim 1933’te köy ihtiyar heyeti ve muhtarlık seçimlerinde, 5 Aralık 1934’te ise Türkiye Büyük Millet Meclisinde (milletvekilliği) seçme ve seçilme hakkı tanınmıştır.
Bayrağımız ve İstiklal Marşı
Millî Egemenlik devleti yönetenlerin belli kişilere değil, halk içerisinden ve halk tarafından belli süreliğine seçimle görevlendirilen kişilerce millet tarafından yönetilmesidir.
Bağımsızlık milletin başka ülkelere muhtaç veya bağlı kalmadan, özgürce karar verip yaşayabilmesidir. Millî egemenlik ve bağımsızlığımızı uzun mücadeleler ve fedakarlıklarla Mustafa Kemal Atatürk liderliğinde ve Türk milleti sayesinde Kurtuluş Savaşındaki millî birlik ve beraberli sayesinde kazandık. Millî mücadelemizi, millî birlik ve beraberliğimizi, özgürlüğümüzü, bağımsızlığımızı ve vatanımızı simgeleyen semboller vardır. Ülkemiz ve milletimiz için büyük önemi ve değeri olan bu simgeler “Bayrağımız” ve “İstiklal Marşımız”dır. Millî egemenlik ve bağımsızlığımızı temsil eden, vatanımızın simgesi olan Bayrağımıza ve Marşımıza saygı duymalı, korumalı ve değer vermeliyiz.
Bayrağımız:
Bayrak bir milletin bağımsız olduğunu gösteren önemli bir semboldür.
– Bağımsız olan her ülkenin kendine ait bir bayrağı bulunur. Türk bayrağı da bizim varlığımızın ve bağımsızlığımızın göstergesidir.
– Bayrağımız rengini bu vatan için şehit olan vatandaşlarımızın kanlarından almıştır.
– 1983 yılında çıkarılan Türk Bayrağı Kanunu ile bayrağımızın boyutları, şekli, nerelerde ve nasıl kullanılacağı belirtilmiştir.
Madde 7 – Türk bayrağı; yırtık, sökük, yamalı, delik, kirli, soluk, buruşuk veya layık olduğu manevi değeri zedeleyecek herhangi bir şekilde kullanılamaz. Resmî yemin törenleri dışında her ne maksatla olursa olsun masalara, kürsülere örtü olarak serilemez. Oturulan veya ayakla basılan yerlere konulamaz. Bu yerlere ve benzeri eşyaya bayrağın şekli yapılamaz. Elbise veya üniforma şeklinde giyilemez. Hiçbir siyasi parti, teşekkül, dernek, vakıf ve tüzükte belirlenecek kamu kurum ve kuruluşları dışında kalan kurum ve kuruluşun amblem, flama, sembol ve benzerlerinin ön veya arka yüzünde esas veya fon teşkil edecek şekilde kullanılamaz. Türk bayrağına sözle, yazı veya hareketle veya herhangi bir şekilde hakaret edilemez, saygısızlıkta bulunulamaz. Bayrak yırtılamaz, yakılamaz, yere atılamaz, gerekli özen gösterilmeden kullanılamaz.
İstiklal Marşı’mız:
Her ülkenin kendine ait bir millî marşı vardır. İstiklâl Marşı, bizim millî marşımızdır. İstiklâl Marşı, millî egemenlik ve bağımsızlığımızın önemli simgelerinden biridir. Kurtuluş Savaşı’nın devam ettiği günlerde millî mücadele ruhumuzu yansıtacak, birlik ve beraberliğimizi artıracak bir marş yazılması düşünülür. Mehmet Akif para ödülü olduğu için yarışmaya katılmaz ancak sonra ikna edilir ve İstiklal Marşını Yazar. 724 eser arasından İstiklal Marşı milli marş olarak seçilir. 12 Mart 1921 tarihinde İstiklâl Marşı, millî marşımız olarak kabul edilir İstiklal Marşımızın bestecisi Osman Zeki Üngör’dür.
Paramız:
Devletlerin bağımsızlık sembollerinden birisi para bastırmadır. Özgürce parasını basabilen devlet bağımsızdır. Paralarımızın ön yüzünde devletimizin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk yer alırken arka yüzünde kültürümüz için önemli kişiler yer almaktadır.
Dilimiz:
Milleti millet yapan önemli unsurlardan biride dildir. Dilimiz geliştirmek ve korumak için Atatürk Türk Dil Kurumunu kurmuştur. Dilimiz Türkçeye sahip çıkmalı ve onu güzel kullanmalıyız.
Meclisimiz:
Kendi meclisinde olan ve özgürce karar alan devletler bağımsızdır. Egemenlik sembolümüz olan TBMM 23 Nisan 1920’de açılmış ve halk yönetime katılmaya başlamıştır. Yasaların çıkarılması ve değiştirilmesi meclis tarafından yapılmaktadır.
Başkentimiz:
Bağımsız her ülkenin bir başkenti vardır. Merkez yönetimin başı olarak 13 Ekim 1923’te Türkiye’nin başkenti Ankara olmuştur.
