Çanakkale Deniz Savaşını Kim Kazandı?

Çanakkale Deniz Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri (Birleşik Krallık ve Fransa) arasında 18 Mart 1915 tarihinde gerçekleşmiş ve Osmanlı İmparatorluğu’nun zaferiyle sonuçlanmıştır. Çanakkale Boğazı’nı geçerek İstanbul’u ele geçirmek isteyen İtilaf Devletleri, Osmanlı’nın kararlı savunması ve stratejik zekası karşısında ağır bir yenilgiye uğramıştır.

Savaşın Arka Planı

Birinci Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri’nin Çanakkale Boğazı’na saldırmasının temel nedenleri şunlardı:

1. Osmanlı’yı Savaştan Çıkarmak: İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı İmparatorluğu’nu savaş dışı bırakmak.
2. Rusya’ya Yardım Ulaştırmak: Çanakkale Boğazı’nı kontrol altına alıp Karadeniz üzerinden müttefikleri Rusya’ya yardım ulaştırmak.
3. Stratejik ve Psikolojik Üstünlük Sağlamak: İstanbul’un düşmesi, İtilaf Devletleri için büyük bir moral zaferi anlamına gelecekti.

İtilaf Devletleri, bu amaçlarına ulaşmak için devasa bir deniz saldırısı planladı. Ancak Osmanlı’nın savunma stratejileri, bu planları etkisiz hale getirdi.

Osmanlı’nın Savunma Hazırlıkları

Osmanlı ordusu, Çanakkale Boğazı’nı savunmak için kapsamlı hazırlıklar yaptı. Bu süreçte öne çıkan unsurlar şunlardı:

• Cevat Paşa’nın Liderliği: Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa, savunma düzenini stratejik olarak organize etti.
• Nusret Mayın Gemisi: Nusret Mayın Gemisi, gece boğaza gizlice mayın döşeyerek İtilaf donanmasına ağır kayıplar verdirdi. Bu hamle, savaşın kaderini değiştirdi.
• Kıyı Bataryaları ve Savunma Hatları: Osmanlı kıyı savunma topları, İtilaf gemilerine ciddi zararlar verdi.

Savaşın Seyri

İtilaf Devletleri’nin Gücü

18 Mart 1915’te İtilaf Devletleri, Çanakkale Boğazı’na devasa bir donanma ile saldırdı:

• 18 savaş gemisi (zırhlılar, kruvazörler ve destroyerler).
• Modern deniz topları ve üstün ateş gücüyle Osmanlı savunmasını kırmayı hedeflediler.

Osmanlı’nın Karşı Hamlesi

Osmanlı’nın savunması, İtilaf Devletleri’nin üstün teknolojisine rağmen başarılı oldu:

• Nusret Mayın Gemisi’nin döşediği mayınlar, İtilaf donanmasının hareket alanını daralttı.
• Osmanlı kıyı savunma topları, düşman gemilerine ağır hasarlar verdi.
• Seyit Onbaşı, devasa bir top mermisini sırtında taşıyarak bir İngiliz savaş gemisini vuran Osmanlı askerleri arasındaki kahramanlardan biri oldu.

İtilaf Donanmasının Yenilgisi

• Bouvet, Irresistible ve Ocean’ın Batışı: İtilaf donanmasının üç büyük zırhlısı, Osmanlı mayınlarına çarparak battı.
• Ağır Kayıplar: İtilaf güçleri, 7 savaş gemisi kaybederken birçok gemi de ağır hasar aldı.
• Geri Çekilme: İtilaf donanması, ağır kayıplar nedeniyle geri çekilmek zorunda kaldı.

Çanakkale Deniz Zaferinin Önemi

1. Osmanlı’nın Askeri Başarısı: Osmanlı, güçlü bir savunma yaparak Çanakkale Boğazı’nı İtilaf güçlerine geçilmez hale getirdi.
2. Stratejik Etki: İtilaf güçlerinin İstanbul’u ele geçirme planı başarısız oldu ve savaş uzadı.
3. Milli Direnişin Güçlenmesi: Çanakkale Zaferi, Osmanlı halkının moralini yükseltti ve milli birliğin güçlenmesini sağladı.
4. Savaşın Seyrini Değiştirdi: İtilaf Devletleri, Çanakkale’yi deniz yoluyla geçemeyeceklerini anlayarak kara harekâtına yöneldi.