11. Sınıf Lenf Dolaşımı Konu Anlatımı

Vücudumuzda sadece kan damarları değil, onunla birlikte çalışan ikinci bir taşıma sistemi daha vardır: Lenf sistemi. Bu sistem, yalnızca taşıma yapmakla kalmaz, aynı zamanda bağışıklık savunmasının önemli bir parçasıdır.

Lenf dolaşımı, hücreler arası boşlukta biriken fazla sıvının toplanarak tekrar kan dolaşımına kazandırılmasını sağlar. Böylece hem doku sıvısı dengede tutulur, hem de mikroplar ve yabancı maddeler lenf düğümleri tarafından süzülerek vücut savunması sağlanır.

Bu konuda; lenf damarlarının yapısı, lenf sıvısının hareketi, lenf düğümlerinin görevleri ve kan dolaşımıyla olan farkları detaylı olarak ele alınacaktır.

Lenf Dolaşımı

Lenf dolaşımı, kan dolaşımına paralel çalışan, hücreler arası sıvı dengesini sağlayan ve bağışıklıkta önemli rol oynayan bir sistemdir. Lenf sistemi sayesinde dokularda biriken fazla sıvı, tekrar kan dolaşımına kazandırılır; aynı zamanda vücuda giren yabancı maddelere karşı savunma sağlanır.

Lenf Dolaşımının Temel Yapıları

Lenf Sıvısı (Lenf): Kılcal damarlardan süzülen, doku aralarında bulunan sıvıdır. İçinde lökositler (akyuvar) ve proteinler bulunur.

Lenf Damarları: Lenf sıvısını toplar, kalbe doğru taşır. Yapıları toplardamara benzer. Tek yönlü kapakçıklar içerir.

Lenf Düğümleri (Lenf Bezleri): Lenf sıvısını süzer, mikropları yok eder. Lökosit üretiminde rol oynar.

Sol Köprücük Altı Toplardamarı: Lenf sıvısının kana karıştığı noktadır.

Dalak ve Timus: Lenf sistemine destek verir, bağışıklıkta görevli hücrelerin üretimi ve olgunlaşmasında etkilidir.

Lenf Sıvısının Dolaşımı

• Kılcal damarlardan sızan sıvı, hücreler arasında birikir (doku sıvısı).
• Bu sıvı lenf kılcal damarları tarafından toplanır.
• Lenf damarları boyunca kapakçıklar sayesinde yukarı taşınır.
• Lenf düğümlerinden geçerek mikroplar süzülür.
• Son olarak sol köprücük altı toplardamarından kana karışır.

Lenf Dolaşımının Görevleri

• Doku sıvısının fazlasını toplar ve dolaşıma kazandırır.
• Vücuda giren mikroorganizmaları yok eder (bağışıklık).
• İnce bağırsakta yağların ve yağda çözünen vitaminlerin (A, D, E, K) emilimini sağlar.
• Kan basıncının dengelenmesine yardımcı olur.