İtiştirmek Kelimesinin Zıt-Karşıt Anlamlısı (TDK)
Dilimizde kelimeler, zengin anlatım çeşitliliği ve karşıt anlamlarıyla anlam dünyamızı genişletir. İtiştirmek kelimesi, itmek, sürtüşmek veya birbirini zorlamak gibi anlamları ifade eder. Ancak bu kelimenin zıt anlamı, tam tersine, dostane bir yaklaşımı, yakınlaşmayı ve uzlaşmayı ifade eder.
Sizlere bu yazımızda -İtiştirmek- kelimesinin zıt-karşıt anlamlısı hakkında bilgi vereceğiz.
İtiştirmek kelimesinin zıt (karşıt) anlamlısı:
İtiştirmek kelimesinin zıt (karşıt) anlamlısı çekiştirmek kelimesidir.
Türk Dil Kurumu’na Göre İtiştirmek Kelimesinin Anlamı
- İtiştirmek: İtişmelerine yol açmak.
Örnek: “Çocukları oyun oynarken birbirlerini itiştirdiler.” - İtiştirmek: Kımıldatarak itmek.
Örnek: “Kalabalıkta ilerlemek için insanları hafifçe itiştirdi.”
Türk Dil Kurumu’na Göre Çekiştirmek Kelimesinin Anlamı
- Çekiştirmek: Uçlarından tutarak ayrı yönlere doğru çekmek.
Örnek: “Kilidi çekiştiriyorum, bana mısın demiyor.”
(Ahmet Ümit) - Çekiştirmek: Tekrar tekrar çekerek koparmak.
Örnek: “Bir şeye canı sıkıldığı vakit elini ensesine atar, saçının örgülerini yakalayarak çekiştirip dururdu.”
(Reşat Nuri Güntekin) - Çekiştirmek (Mecaz): Bir kimsenin kötü taraflarını uzun uzadıya sayıp dökmek.
Örnek: “Telefon ederler. Pazar günü evine gidip yeni müdürü çekiştirirler.”
(Memduh Şevket Esendal)
İtiştirmek ve Çekiştirmek Arasındaki Zıtlık
- İtiştirmek, ileri doğru itme veya zorlanmayı ifade ederken,
- Çekiştirmek, genellikle geri doğru çekme ya da yön değiştirme hareketlerini ifade eder.
Bu iki kelimenin anlam farkı, hareket yönü ve ilişkili durumlar üzerinden belirginleşir.
Not: İki kelimenin (kökeni ne olursa olsun) zıt anlamlı olabilmesi için aynı anlam özelliğini taşımaları gerekir. Zıt anlamlılık ile olumsuzluk kavramları birbiriyle karıştırılmamalıdır.
Zıt Anlamlı Kelimeler Nedir?
Zıt anlamlı kelimeler, birbiriyle çelişen özellikler barındıran, yani anlam bakımından birbirinin karşıtı olan sözcüklerdir. Bu kelimeler, dilin anlatım gücünü artırmada önemli bir rol oynar.
Zıt Anlamlı Kelimelerle İlgili Önemli Notlar:
- Her kelimenin zıt anlamlısı yoktur.
- Eylemler için de durum aynıdır. Bir eylemin olumsuzu, o eylemin zıt anlamlısı sayılmaz.
Bu bilgiler ışığında, itiştirmek kelimesinin zıt anlamlısı olan soyut kelimesini daha iyi anlayabiliriz.
İlginizi çekebilecek diğer yazı içeriklerimizi sizler için bir araya getirdik.
