Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) Konu Anlatımı
Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) Konu Anlatımı,Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) Nedir, Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) tyt, Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) ayt, Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) ile ilgili örnek, Sizlere bu yazımızda Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri) hakkında bilgi vereceğiz.
Sözcük Grupları (Sözcük Öbekleri)
Anlamında ve yapısında bir bütünlük bulunan birden çok sözcükten ya da sözcük değerinde takıyla sözcüklerden oluşan, cümlede tek sözcükmüş gibi iş gören, cümleden küçük, sözcükten büyük dil birlikleridir.
A. İkilemeler
1. Aynı Sözcüğün Yinelenmesiyle
Örnek:
hızlı hızlı, ağır ağır, büyük büyük, yavaş yavaş…
2. Eş Anlamlı sözcüklerle
Örnek:
ses seda, sağlık sıhhat, soru suan…
3. Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcüklerle
Örnek:
ileri geri ,aşağı yukarı, iyi kötü, az çok…
B. İyelik Öbekleri
İyelik eklerinin oluşturduğu öbekleridir.
Örnek:
onun kalemi, bizim akrabamız, senin kitabın, sizin başarınız…
C. Sıfat Tamlaması
Tamlayanı sıfat olan sözcük öbeğidir. ögelerinin hiçbiri tamlama eki almaz. Tamlayan ve tamlanan görevinde birden çok sözcük ya da bir başka sözcük öbeği bulunabilir.
Örnek:
akıllı adam, yalnız kurt, kırmızı ayakkabı..
D. Ad Tamlaması
Bir adın bir başka adı tamlama eki alarak tamamlamasıyla oluşur.
1. Belirtisiz Ad Tamlaması
Tamlayanı tamlayan ekini almamış, tamlananı almıştır.
Örnek:
yel değirmen-i
– Tamlayan tamlananı belirsiz bir anlamla tamamlandığı için bu öbeğe belirtisiz ad tamlaması denir. Bu tamlama , herhangi bir yel değirmeni anlamı verir.
– Belirtisiz ad tamlamalarının birçoğu birleşik sözcük değerindedir. Bunların bir kısmı kaynaşarak birleşik sözcük olmuştur.
Örnek:
balmumu, buzdolabı..
2. Belirtili Ad Tamlaması
Tamlayanı “-in” tamlananı “-i” ekini almış olan sözcük öbeğidir.
Örnek:
okul-un yol-u, yol-un son-u, hayat-ın anlam-ı…
Tamlayan ya da tamlanan bir başka söz öbeğinden oluşabilir.
Örnek:
sabahtan akşama kadar yağan karın kalınlığı
tamlayan tamlanan
Tamlayanla tamlanan kullanışta yer değiştirebilir.
Örnek:
Manzarası görenleri büyülüyordu İstanbul’un.
tamlanan tamlayan
3. Zincirleme Ad Tamlaması
Birden çok ad tamlamasının iç içe geçmesiyle oluşur.
Örnek:
okul müdürünün kararı, domates çorbasının tadı, yaz sabahının serinliği…
B. Fiilimsi Öbekleri
1. İsim-Fiil Öbeği
Bir isim- fiile ona bağlı öge ya da ögelerin oluşturduğu öbektir.
– İsim- fiil yan cümle kurar. Bu yan cümle, birden çok sözcük ya da sözden oluşmuşsa bu, isim-fiil grubu olarak adlandırılır.
– İsim-fiil genellikle öbeğin sonunda bulunur.
– İsim-fiil, sözün yüklemi görevini yaptığı için kendinden önce özne ve tümleçten biri, birkaçı ya da hepsi yer alabilir.
– İsim- fiillden oluşan yüklem tek başına yargı bildirmez; bu yan cümle, temel cümlenin herhangi bir ögesi olur.
– İsim- fiilden kurulu yan cümle tam bir yargı bildirmediğinden bu dil birliğine isim-fiil öbeği denmektedir.
Çocuk kitaplarını okumayı, hâlâ çok seviyorum.
isim-fiil öbeği(nesne görevinde) yüklem(temel yargı)
Bir şeyleri araştırmak, insanın yaradılış özelliğidir.
İsim-fiil öbeği (özne görevinde) yüklem (temel yargı)
Hayatı derin ve ayrıntılı bir açıdan sorgulayışı, genç yazarları etkilemiştir.
İsim-fiil öbeği(özne görevinde) yüklem (temel yargı)
2. Sıfat – Fiil Öbeği
Sıfat-fiille kurulmuş bir sıfat tamlaması ile ona bağlı öge ya da ögelerin oluşturduğu öbektir.
– Sıfat-fiil, yan cümle kurar. Bu yan cümle, sözün yüklemi görevini yaptığı için kendinden önce özne ve tümleçlerden biri, birkaçı ya da hepsi yer alabilir.
– Sıfat fiilin oluşturduğu yüklem tek başına tam bir yargı bildirmediğinden bu söze, sıfat-fiil öbeği denmektedir.
– Sıfat -fiil, genellikle öbeğin sonunda yer alır.
Hayatın zorluklarıyla örülmüş bir yaşam öyküsünü, hatırlatıyordu bu resim.
sıfat-fiil öbeği (nesne görevinde) yüklem(temel yargı)
Dağların, zirvelerinden gelen sular, köyü şenlendiriyordu.
sıfat-fiil öbeği(özne görevinde) yüklem (temel yargı)
3. Zarf- Fiil Öbeği
Bir zarf-fiilin ona bağlı öge ya da ögelerin oluşturduğu öbektir.
– Zarf fiil yan cümle kurar. Bu cümle, sözün yüklemi görevini yaptığı yaptığı için kendinden önce özne ve tümleçlerden biri, birkaçı ya da hepsi yer alabilir.
– Zarf-fiilin oluşturduğu yüklem tek başına bir yargı bildirmediğinden bu söze, zarf fiil denmektedir.
– Zarf-fiil, genellikle öbeğin sonunda yer alır.
Çocuk, bir şeyler anlatırken ağlamaya başladı.
zarf fiil öbeği yüklem (temel yargı)
Bu konu hakkında düşünüldüğünde onun hakkı olduğu görülür.
zarf-fiil öbeği yüklem(temel yargı)
