Cümlede Ögeler Konu Anlatımı
Cümlede Ögeler Konu Anlatımı,Cümlede Ögeler Nedir, Cümlede Ögeler tyt, Cümlede Ögeler ayt, Cümlede Ögeler ile ilgili örnek, Sizlere bu yazımızda Cümlede Ögeler hakkında bilgi vereceğiz.
Cümlede Ögeler
Cümleyi oluşturan, kendilerine özgü nitelikleri olan cümle parçalarıdır. Cümleyi oluşturan, cümlenin olmazsa olmazı yüklem ve cümlenin anlam içeriğine göre öznedir.Bu ögelere cümlenin temel ögeleri denir.
Cümlenin anlam içeriğine göre cümlede yer alan ögelere ise cümlenin yardımcı ögeleri denir.
Türk düşüncesine göre düşünce düzeyinde ögeler şöyle sıralanır: Ö.+N.+D.T.+Z.T.+E.T.+Y. Ancak bu sıralanışın yalnızca düşünce düzeyinde olduğu unutulmamalı, bu öğe şurada yer almalıdır gibi bir anlayışa gidilmemelidir.
Yüklem
Cümlenin yargısını üzerinde taşıyan sözcük ya da sözcük öbeğine (çekimli eylem ya da ek eylem almış ad ve ad soylu) yüklem denir.
İnsanın hataları, hayatın bir parçasıdır.
yüklem
Adam, yaşanan olaylardan sonra küplere bindi.
yüklem
İhtiyacı olan herkese yardım ederdi.
yüklem
Kış aylarında buralar, buz gibiydi.
yüklem
– Vurgulu söylenmek istenen öge yüklemden önce getirilir.
Hayatta ilk önce oyunun kurallarını öğrenmelisiniz.
(nesne vurgulanmış) yüklem
Dün evdeki kitaplarını Ali almış.
özne yüklem
– Yüklem cümlenin sonunda ya da sondan başka herhangi bir yerde bulunabilir.
– Özel bir sorusu yoktur, onun için ögelere aramada özelliklerinden yola çıkılarak diğer ögelerden önce saptanmalıdır.
Özne
Eylem cümlelerinde işi gerçekleştiren ya da eylemin bildirdiği işten etkilenen, ad cümlelerinde ise yalnızca varlık adı olarak kendisinden söz edilen özne bulunur.
– Sözcük ya da sözcük öbekleri özne olabilir.
– Özneyi bulmak için yükleme “Ne?” ve “Kim?” sorularından uygun olanı sorulur.
– Ad cümlelerinde özne bulmak için genellikle yükleme ” Olan ne ?” ya da “Olan kim?” sorularından uygun olan sorulur.
Boş bir çuvalın ayakta kalması zordur.
özne yüklem
En mükemmel insan; sözlerinde mütevazi, icraatlarında aşırı olandır.
özne yüklem
Süreyya Faruki, zanaatkarları iki farklı şekilde ele alıyor.
Özne yüklem
Nesne
Yüklemi geçişli eylem ve ad eylemden oluşmuş cümlelerde öznenin yaptığı işten etkilenen ögedir.
– Ad durum eklerinden “-i“yi almamış olana belirtisiz, almış olana belirtili nesne denir. Nesneyi bulmak için yükleme “Ne?“, “Neyi?“ve “Kimi?“sorularından uygun olanı sorulur.
İstanbul’a yeni gelen köylü, kuyumcu dükkanının vitrinini merakla inceliyordu.
Belirtili Nesne Yüklem
Dün akşam, yolda yürürken Ahmet’i görmüş.
B. Nesne Yüklem
Bugün, arkadaşına yeni bir kitap almış.
Belirtili Nesne Yüklem
Kolay para insanın cebini doldurabilir ancak kalbini boşaltır.
Belirtili Nesne Belirtili Nesne Yüklem
Dolaylı Tümleç
“-e“, “-de” ve “-den” ad durum eklerinden birini almış yönelme, bulunma, uzaklaşma anlatan sözcük ve sözcük öbeklerinin görev adıdır.
Fatih Sultan Mehmet, 29 Mart 1432’de Edirne’de doğmuş.
Dolaylı Tümleç Yüklem
Çocuk, odaya hızlı adımlarla girdi.
Dolaylı Tümleç Yüklem
Zarf Tümleci
Eylemi durum, nicelik, yer- yön ve soru yönünden belirten sözcük ve sözcük öbeklerinin görev adıdır.
– Zaman bildirenler yüklem ” Ne zaman?” , durum bildirenler “Nasıl?” sorularına cevap verir. Diğer zarf tümleçlerinin net bir sorusu yoktur.
Müge İplikçi, romanında kurguyu, motifleri tekrarlayarak oluşturuyor.
Özne Dolaylı Tümleç B’li Nesne Zarf Tümleci Yüklem
Bu konuyu oraya geldiğimde uzun uzun konuşuyoruz.
B’li Nesne Dolaylı Tümleç Zarf Tümleci Yüklem
Edat Tümleci
Yüklemi anlam ilgisi yönünden tamamlayan sözcük ya da sözcük öbeklerinin görev adıdır. Bir sözcük ya da sözcük öbeği zarf tümleci değilse edat tümleci sayılır.
Hastaneye bana bakmaya kardeşiyle geldi.
Edat tümleci (Birliktelik ilgisi)
Okula her gün servisle gidiyor.
Edat Tümleci (Araç ilgisi)
Ortak Öge
Bir ögenin birden çok yükleme bağlanabilmesi durumunda görülen bir özelliktir.
Ahmet; ağaçları budadı ve suladı.
Özne Nesne Yüklem Yüklem
Ögeyi Buldurmaya Yönelik Soru
– Soru eki “mi” hangi ögeden sonra kullanılmışsa soru o ögeyi buldurmaya yönelik olur.
Bu sözleri dün sana Ayşe mi söyledi? (özne)
Ahmet size kitapları mı almaya gelmiş? (nesne)
Burada kaza dün akşam mı olmuş? (zarf tümleci)
Ahmet yarın tatile mi gidiyor? (dolaylı tümleç)
– Soru bildiren sözcük ya da sözler cümlede hangi öge görevinde kullanılmışsa o cümlede soru o ögeyi buldurmaya yönelik olur.
