Dünya’nın Tektonik Oluşumu Konu Anlatımı
Merhaba arkadaşlar size bu yazımızda Coğrafya Konuları hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi sahibi olabilirsiniz. Dünya’nın Tektonik Oluşumu Nedir? sorusunun cevabı aşağıda sizleri bekliyor…
Dünya’nın Tektonik Oluşumu
İnsanlar uzun süre kıtaların hareketsiz ve sabit olduğunu düşünmüşler. Ancak bilim insanlarının yaptığı çalışmalar sonucunda kıtaların başlangıçta tek parça ve daha sonra ayrılarak hareket ettiği anlaşılmıştır. Ve yapılan bazı çalışmalarda yüksek dağlık alanlarda deniz canlılarına ait fosillerin bulunması bu alanların bir zamanlar eniz olduğunu daha sonra kıvrılarak yükseldiğini kanıtlar niteliktedir.
Levhalar
Uzun süren çalışmalar sonucunda yer kabuğunun tek parça olmadığı anlaşılmış tıpkı yap boz parçaları gibi bir birine geçmiş parçalardan oluştuğu anlaşılmıştır. Karalarda ve okyanus tabanlarında devam eden yer kabuğu parçalarına levha denilmektedir. Levhaların isimleri; Kuzey Amerika Levhası, Güney Amerika Levhası, Afrika Levhası, Avrasya Levhası,Pasifik Levhası, Nazca Levhası,Kokos, Karayip, Stokya, Antarktika Levhası, Arabistan Levhası, hindistan- Avusturalya Levhası ve Filipinler Levhası ‘dır.
Levha Teknotiği
Levha tektoniğine göre; kabuk, manto üzerinde hareket eden levhalardan oluşmaktadır. Bu levhaların birbirleri ile etkileşimde bulunduğu sınırlarda tektonik kuşaklar meydana gelmiştir.Yer küre üzerinde irili ufaklı bir çok levha bulunmakta olup, en büyük levhalar Pasifik Levhası, Avrasya Levhası, Kuzey Amerika Levhası, Güney Amerika Levhası, Hindistan-Avustralya Levhası, Antarktika Levhası ve Nazca Levhasıdır. Depremler genellikle bu levhaların birbirleriyle oluşturdukları sınırlarda meydana gelir. Mantodaki hareketlere konveksiyonel akımlar denir. Bu konveksiyonel akımlar sonucunda levhalar birbirinden uzaklaşır, birbirine çarpar ya da sıyrılır. Yer kabuğu hareketleri sunucunda gerçekleşen kıvrılma, kırılma,yükselme çökme gibi olayların tamamı teknotik hareketler olarak adlandırılır. Levhaların hareketlerin sonucunda;
– Yeni okyanuslar oluşur.
– Yeni kıtalar oluşur.
– Sıradağlar oluşur.
– Volkanik dağlar oluşur.
– Volkanik adalar oluşur.
– Depremler oluşur.
Okyanusal – Okyanusal Uzaklaşması: Okyanuslarda yer alan levha sınırlarında levhalar birbirinden uzaklaşıyorsa okyanus sırtları meydana gelir. Lavlar yüzeye doğru hızla yükselecek volkanizma artacak ve volkanik adalar oluşacaktır. Ve okyanus alanları genişleyecektir.
Okyanusal – Okyanusal Yaklaşması: Okyanuslarda yer alan levha sınırlarında levhalar birbirine yaklaşırsa yoğun olan tabakalar hafif tabakaların altına dalar. Okyanus çukurları meydana gelir, volkanizma ve depremsellik artar, volkanik adalar oluşur.
Okyanusal – Kıtasal Yaklaşması: Okyanusal ve kıtasal levhalar birbirine yaklaştığında yoğunluğu fazla olan okyanusal levha, yoğunluğu az olan kıtaların altına dalma batma zonları oluşur. Bu alanlarda volkanizma ve depremsellik artar; volkanik adalar, dağlar, sıra dağlar oluşur ve okyanus hendekleri meydana gelir.
Kıtasal – Kıtasal Yaklaşma : İki kıtasal levhanın karşılaştığı alanlarda büyük sıradağlar meydana gelir. Bu alanalr depremselliğin fazla olduğu alanlardır. Kıtasal levhaların yoğunluklarının az olmasından dolayı volkanizma meydana gelmez.
Levhaların yanal hareketleri levhaların zıt ya daaynı yönde yan yana hareket etmesidir. Yanal hareketler sonucunda şiddetli depremler meydana gelir.
