En Uzun Yüzyıl (1800 – 1922) Konu Anlatımı
Tarih ayt konu anlatımı, Tarih tyt konu anlatımı , Tarih yks konu anlatımı… Merhaba arkadaşlar sizlere bu yazımızda En Uzun Yüzyıl (1800 – 1922) Konu Anlatımı hakkında bilgi vereceğiz. Yazımızı okuyarak bilgi edinebilirsiniz
En Uzun Yüzyıl (1800 – 1922)
- 19. yy. Siyasi Tarihi
- Dağılma Dönemi Islahatlarının Genel Özellikleri
- II. Mahmut Dönemi
- Tanzimat Fermanı
- Islahat Fermanı
- Sultan Abdülaziz Dönemi Islahatları
- Abdülhamit ve Islahatları
- İstibdat Yenilikleri ve Gelişmeleri
- 1909 Kanunuesasi Değişikliği
19. yy. Siyasi Tarihi
Kabakçı Mustafa İsyanı: Yeniliklerden ve devletin kötü gidişatından rahatsız olan yeniçeriler, Kabakçı Mustafa önderliğinde isyan ettiler. Nizam-ı Cedit ordusunu kaldırdılar. IV. Mustafa’yı başa getirdiler. Rusçuk Ayanı Alemdar Mustafa Paşa, İstanbul’a gelerek isyanı dağıttı. Bu esnada III. Selim isyancılar tarafından öldürülmüş olduğu için, Mahmut başa getirildi. Alemdar ise sadrazamlığa atandı (1807). Alemdar, askeri alanda yenilik hareketlerini devam ettirdi.
Sırp İsyanı: Sırplar 1804 yılında, Fransız İhtilali’nin yaydığı milliyetçilik akımının ve Slav asıllı halkları kendi yönetiminde toplama toplama amacına dayanan Panslavizm politikasının etkisiyle ayaklanmışlardır.
1806-1812 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından imzalanan Bükreş Antlaşmasım ile imtiyaz kazanan ilk toplum Sırplar olmuştur. Rusya ile imzalanan Edirne Antlaşması ile de Sırplara özerklik verilmiştir.
Sırplar 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması’yla bağımsızlık kazanmışlardır.
Yunan (Rum) İsyanı: Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı egemenliğine giren Rumlar, diğer azınlıklıklara göre ayrıcalıklı bir kavim olarak Mora yarımadası ve çevresindeki adalarda yaşıyorlardı, dil, din ve ticaret özgürlüğüne sahiptiler. İstanbul’da oturan Rumlardan bazıları ise Eflak ve Boğdan voyvodalıklarına tayin edilirler, divan-ı hümayun ve elçilik tercümanlığı da yaparlardı. Osmanlı Devleti’ndeki durumları gayet iyi vaziyetteydi.
Rum İsyanının Sebepleri
» Milliyetçilik akımı ve Rusya’nın kışkırtması,
» Etnik-i-i Eterya cemiyetinin çalışmaları,
» Rumların Megali İdea hedefi
» Fener Rum Patrikhanesinin kışkırtmaları,
» Rum aydınlarının fikirleri,
» Rumlar önce 1820’de Eflâk’ta, daha sonra 1821’de Mora’da isyan çıkardılar. Avrupalı devletler bu isyana destek verdiler. Osmanlı kuvvetleri isyanı bastıramayınca padişah II. Mahmut, Mısır valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa’dan yardım istedi. Mısır valisinin gönderdiği ordu ve donanma isyanı kısa sürede bastırdı.
İngiltere, Fransa ve Rusya, Osmanlı Devleti’nden Yunanistan’a özerklik verilmesini istediler. Osmanlı Devleti bu isteği reddedince bu üç devlet, Navarin’de bulunan Osmanlı donanmasını yaktı(1827).
Navarin Olayı, Navarin Baskını, 19. yüzyıl haritası, En Uzun Yüzyıl Kapsamlı Konu Anlatımı, En uzun Yüzyıl, konu anlatımı, Osmanlı Devleti Dağılma Dönemi, 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti, Dağılma Dönemi,
Navarin Olayı’ndan sonra başlayan Osmanlı-Rus savaşında (1828) Osmanlı orduları Kafkasya ve Tuna cephelerinde Ruslara yenildi. Osmanlı Devleti barış istemek zorunda kaldı.
Dağılma Dönemi Islahatlarının Genel Özellikleri
XVII. ve XVIII. yy. ıslahatları devam ettirilmiş, bunun yanında ,ilk kez yönetim ve hukuk alanında ıslahatlar yapılmıştır.
» Islahatlar devlet politikası haline gelmiştir.
» Halk ilk kez yönetime katılmıştır.
» İlk kez padişahın yetkileri kısıtlanmıştır.
» İlk kez kanun üstünlüğü kabul edilmiştir.
» Osmanlıda parlamento dönemi ilk kez başlamıştır.
II. Mahmut Dönemi
Bu dönemde askerlik, yönetim, ekonomi, eğitim, hukuk ve idari alanlarda ıslahat yapılmıştır.
Yönetim Alanındaki Islahatlar
» Divanı Hümayun kaldırılarak yerine Nazırlıklar (Bakanlık) kuruldu.
» Müsadere usulü kaldırıldı.
» Müsadere Usulü: Padişahın devlet adamlarının mallarına el koymasıdır. Böylece “Özel Mülkiyet” korunmuş oldu.
» Köy ve mahalle idari örgütleri kuruldu.
» İlk defa muhtarlar atandı.
» İller merkeze bağlandı, merkezden valiler atandı.
» Danışma Meclisleri açıldı.
» Tımar Sistemi kaldırıldı
*Dar-ı Şura-yı Askeri: Askerlik işleri için
*Dar-ı Şura-yı Bab-ı Ali: İdari işler için
*Meclis-i Valay-ı Ahkâm-ı Adliye: Hukuk işleri için. Aynı zamanda üst düzey devlet yetkililerini de yargılama görevi yapmıştır.
» Askeri amaçlı ilk nüfus sayımı yapıldı.
Eğitim Alanındaki Islahatlar
» İlköğretim zorunlu oldu.
» Mızıkay-ı Hümayun açıldı. (Bando Okulu) Eskisi Mehteran idi.
» İlk defa Avrupa’ya öğrenci gönderildi.
» Devlet Memuru yetiştirmek amacıyla Mekteb-i Maarif açıldı.
» Takvim-i Vekayi adlı ilk resmi gazete çıkarıldı.
» Rüştiye ve Mekteb-i Ulumu Edebiye adlı orta dereceli okullar açıldı.
» Takvimi Vekayi, İlk resmi gazete, ilk Resmi gazete takvimi Vekayi
Toplumsal Alanda Yapılan Islahatlar
» Devlet dairelerine resmini astırdı.
» Devlet Memurlarına Fes, Ceket ve Pantolon giyme zorunluluğu getirildi.
» Devlet memurları maaşa bağlandı.
» Polis, Posta ve Karantina örgütleri kuruldu.
» Avrupa’yı tarzda müzik serbest bırakıldı.
» İlk kez Pasaport uygulaması başlatıldı.
Askeri Alandaki Islahatlar
» Alemdar Mustafa Paşa tarafından Sekban-ı Cedid adlı Avrupa’yı tarzda bir ordu kuruldu. Yeniçeri isyanıyla kapatıldı.
» Eşkinci ocağı adıyla Avrupa’yı tarzda bir ordu kuruldu fakat Yeniçeri baskısıyla kapatıldı.
» Mekteb-i Harbiye ve Mekteb-i Tıbbiye açıldı
» Vakayı Hayriye denilen olay ile Yeniçeri Ocağı kaldırıldı (1826) -(19. Yüzyılda Osmanlı Devleti ).
Böylece;
*Yeniliklerin önündeki engel kaldırıldı
* Padişah yönetimdeki ve Ordudaki otoritesini yeniden artırdı.
» Yeniçeri ocağı yerine” Asakir-i Mansure-i Muhammediye”adlı yeni bir ordu kuruldu.
Uyarı Yeniçerilerle varlığını bir süre devam ettiren ordular:
*Sekban-ı Cedid
*Nizam-ı Cedid
*Eşkinci ocağıdır.
Ekonomi Alanında Yapılan Islahatlar
*Ekonomik ilişkileri geliştirmek amacıyla rumi takvim yapıldı.
*Kumaş fabrikası kuruldu.
*Gümrükte indirime gidildi.
*Yerli malı kullanımı özendirildi.
Sened-i İttifak (1808)
» II. Mahmut ile Âyanlar arasında imzalanmıştır.
» Âyanların varlğı il kez resmileşmiştir.
» İlk defa Osmanlı tarihinde padişahın yetkileri kısıtlanmıştır.
» Osmanlı Devleti’nin ilk demokratikleşme hareketidir.
» 1215 Manga Carta’ya (Büyük Şart) benzetilir.
Tanzimat Fermanı
Osmanlı devletini parçalanmaktan kurtarmaktır. Mısır sorunun çözümünde İngiltere ve Fransa’nın desteğini sağlamak amaçlanmıştır.
İlan Edilme Nedenleri
» Londra Konferansı kararlarında etkili olabilmek.
» Gayrimüslimlerin haklarını yükselterek devlete olan bağlılıklarını artırmak,
» Fransız İhtilali’nin etkisini azaltmak,
» Avrupa devletlerinin azınlıkları bahane ederek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını önlemek.
Önemli Maddeleri
» Müslüman-Hristiyan bütün halkın can, mal ve namus güvenlikleri korunacak.
» Vergiler herkesin gelirine göre alınacak. (Eşitlik)
» Herkes mal mülk sahibi olabilecek. (Özel Mülkiyet)
» Rüşvet ve iltimas yasaklandı.
» Mahkemeler açık olacak, kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak. (Nizamiye Mahkemeleri kuruldu)
» Askerlik vatan görevi sayılacak gayrimüslimlerde asker olacaktı.
Islahat Fermanı
» Paris Barış Konferansı kararlarında etkili olabilmek
» Tanzimat Fermanı’nın diğer ilan edilme nedenleri ile aynıdır.
Maddeleri
» Din ve Mezhep özgürlüğü getirildi.
» Karma mahkemeler açıldı. Herkesin kendi dinine göre yemin etmesi kuralı getirildi.
» Azınlıklar için bedelli askerlik yani nakdi bedel uygulaması getirildi.
» Gayri Müslimleri küçük düşürücü söz söylenmesi yasaklandı.
» İşkence ve angarya yasaklandı.
» Azınlıklara istediği okulda okuma ve devlet memuru olma hakkı tanındı.
» Azınlık okulları açılması serbest bırakıldı.
» Azınlıklara şirket ve banka kurma hakkı tanındı.
» İltizam usulü kaldırıldı.
» Cizye vergisi kaldırıldı.
» Gayri Müslimler il Genel Meclislerine üye olabilecekler (19. yüzyılda Osmanlı Devleti ).
Sultan Abdülaziz Dönemi Islahatları
» Hilal-i Ahmer Cemiyeti kuruldu.(Kızılay)
» Darüşşafaka açıldı.
» Dünyanın 3. büyük deniz filosu oluşturuldu.
» Nizamiye Mahkemeleri kuruldu.
» Ramazan Kararnamesi ise(1875) devletin faizleri bile ödeyemeyeceği ilan edildi.
» Vilayet Nizamnamesi çıkarıldı.
» İlk defa bir padişah yurt dışına çıktı. (Sultan Abdülaziz Fransaya’ya davet edildi. Padişah Almanya, Belçika, » Avusturya, Macaristan, İngiltere ve Fransa’yı ziyaret etti. Dönüşünden sonra Mısır’ı ziyaret etti.)
» Beylerbeyi ve Çırağan sarayları yapıldı.
» Maarif Nizamnamesi, Fransa örnek alınarak yayımlandı.
» Robert Koleji ve Galatasaray Sultanisi açıldı.
Abdülhamit ve Islahatları
Dönemin Islahatları
» I.ve II. Meşrutiyet ilan edilerek Parlamenter sisteme geçildi
» Duyuni Umumiye idaresi kuruldu ( 1881).
*Genel Borçlar idaresidir.
*Avrupalılar borçlarını tahsil etmek amacıyla Osmanlı Devletinin ekonomisine el koydular
*Muharrem Kararnamesiyle kurulmuştur.
» Hukuk Mektebi açıldı.
» Sanayi Nefise ve Ticaret Mektebi açıldı.
» Bağdat-Berlin demiryolu yapıldı.
» Ziraat Bankası açıldı (1881).
1876 Kanuni Esasiye
» Osmanlı Devleti, Osmanoğulları ailesinden gelen en büyük ve en olgun erkek evlat tarafından yönetilir.
» Devlet dili, Türkçedir.
» Devletin dini İslam’dır.
» Yasama yetkisi Âyan ve Mebusan Meclisine aittir.
» Yürütme yetkisi Heyet-i Vükelaya aittir.
» Hükumet, yaptığı işlerden padişaha karşı sorumludur.
» Kanun yapma teklifini hükumet yapar.
» Padişah, bir kanunu sınırsız veto edebilir.
» Padişah, meclisi kapatabiir.
» Sürgün ve angarya cezasını padişah verir.
İstibdat Yenilikleri ve Gelişmeleri
» II.Abdülhamit döneminde yönetim merkezi olarak Yıldız Sarayı kullanılmaya başlandı.
» Sultan II.Abdülhamit istihbarat faaliyetleri için kendine bağlı olarak Hafiye (Jurnal) Teşkilatı kurdu.
» Osmanlı Devleti dış borçlarını ödeyemez hale geldiğinden dolayı 1881 yılında Muharrem Kararnamesiyle iflasını açıkladı ve alacaklı devletler Duyun-u Umumiye’yi kurdu. İngiliz, Fransız, Alman, İtalyan, Avusturya gibi alacaklı devletlerin temsilcilerinin bulunduğu kurul ülkenin tuz, tütün, içki, ipek aşarı, damga pulu, balıkçılık gibi önemli gelir kaynaklarına el koydu.
» 1881 yılında Osman Hamdi Bey tarafından Sanay-i Nefise Mektebi (Güzel Sanatlar Okulu) açıldı.
» İlk defa müze açılarak başına Osman Hamdi Bey getirildi.
» Büyük bir telgraf ağı kuruldu ve öğrenci yetiştirmek için Telgraf Mektebi kuruldu.
» Kız çocukları için Kız Meslek Liseleri açıldı.
» II.Abdülhamit tarafından birçok ilde okullar yaptırıldı.
» Ziraat, Baytar, Çoban, Dişçi, Orman mektepleri açıldı.
» Memleket sandıkları bu dönemde 1888 yılında Mithat Paşa’nın gayretleriyle Ziraat Bankasına dönüştürülmüştür.
» Sultan Abdülaziz döneminde hazırlanan Mecelle bu dönemde uygulamaya konulmuştur.
» Tercüman-ı Hakikat gazetesi çıkarıldı.
» Ermeni isyanları bastırmak amacıyla Hamidiye Alayları kuruldu.
» İlk defa çocuk hastanesi açıldı. (Hamidiye Etfal)
» Engellilere yönelik kurumlar açıldı.
» Haydarpaşa Tren Garı yapıldı.
» Tren sektörünün gelişmesi amacıyla “Anadolu Osmanlı Şömendifer Kumpanyası” kuruldu.
» II.Wilhelm tarafından başlatılan 3B (Berlif-Bosof-Bağdat) Projesi‘nin yapımına başlandı.
» Ertuğrul Fırkateyni Japonya dönüşü battı ve kazada 550 Osmanlı leventi şehit oldu.
» Yayın kadrosu kadınlardan oluşan “Şükefezar” ve Halide Edip Adıvar önderliğinde “Demet” gazeteleri çıkarıldı.
1909 Kanunuesasi Değişikliği
» 1876 Anayasa’nın ilk beş maddesi aynen kaldı.
» Hükumet yaptığı işlerden meclise karşı sorumludur.
» Mebuslar kanun yapmak için teklifte bulunabilir.
» Padişah bir kanunu bir kez veto edebilir.
» Meclisi kapatmak için padişahın isteği yeterli değildir.
» Sürgün ve angarya için padişahın isteği yeterli değildir.
» Herkes siyasi parti kurabilir.
TYT Tarih Konuları Konu Dağılımı için tıklayınız.
