‘Zeytin Yasası’ eğitimde hangi değişiklikleri getirdi?
‘Zeytin Yasası’ eğitimde hangi değişiklikleri getirdi? Kamuoyunda “Zeytin Yasası” olarak bilinen Sanayinin Geliştirilmesi ve Üretimin Desteklenmesi Amacıyla Bazı Kanun ve KHK’larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarı’sı dün akşam TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi.
Zeytin Yasası olarak tanımlanan bu tasarının yasalaşmasıyla birlikte eğitimde özellikle de yükseköğretimde yeni değişiklikler söz konusu. İşte eğitimi düzenleyen maddeler:
ÜNİVERSİTELER İHTİSASLAŞMASINDA YÖK YETKİLİ: Yükseköğretim Kurulu (YÖK), üniversitelerin ihtisaslaşmasına yönelik çalışmalar yapacak ve bu konuda karar verecek.
AKADEMİSYENLİKTE YAŞ 75: Akademisyenler 75 yaşını doldurana kadar çalışabilecek.
SÖZLEŞMELİ AKADEMİSYEN UYGULAMASI: Yaş haddini dolduracakları tarihten önce başvurmuş olup sözleşme tarihi itibarıyla öğretim üyesi kadrolarında bulunanlardan yükseköğretim kurumlarınca belirlenen bölüm ve programlarda görevlerinde kalmalarında fayda görülenler, yükseköğretim kurumunun teklifi ve YÖK’ün onayı ile emeklilik yaş hadlerini doldurdukları tarihten itibaren 75 yaşını geçmemek üzere emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanıncaya kadar birer yıllık sürelerle sözleşmeli olarak çalıştırılabilecek. Sigortalıkveya iştirakçilik ilişkisi önceki kadro unvanları esas alınmak suretiyle devam edecek.
Öğretim üyelerinin tabi olduğu yasak, ödev ve sorumluluklar ile disipline ilişkin hükümler bu şekilde çalıştırılanlar hakkında da uygulanacak. Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine YÖK tarafından belirlenecek.
YÖK BÜTÇESİNE MYO ÖDENEĞİ: Organize sanayi bölgelerinde kurulan meslek yüksekokullarında öğrenim gören her bir öğrenci için YÖK bütçesine bu amaçla tahsis edilen ödenekten eğitim desteği verilecek.
KANUNA BAĞLI OLMADAN İSTENEN MİKTARDA BURS VERME HAKKI: Bilimsel araştırma projelerine ilişkin ödeneklerin kullandırılmasında, proje kapsamında görevlendirilecek tezli yüksek lisans ve doktora programlarındaki öğrencilere, Yüksek Öğrenim Öğrencilerine Burs, Kredi Verilmesine İlişkin Kanun hükümlerine tabi olmaksızın belirlenecek miktarlarda burs verilecek.
AKADEMİSYEN MİLLETVEKİLİNE ÇİFTE MAAŞ: Akademisyen milletvekillerinin, milletvekilliğinin sona ermesinin ardından üniversitelerde görev yapmaları halinde özlük haklarına ilişkin düzenleme de yapıldı. Üniversitelere dönen milletvekillerinin hem emekli maaşı hem de öğretim üyesi maaşı alması sağlandı.
ÜNİVERSİTELERE SERMAYE ŞİRKETİ STATÜLÜ TEKNOLOJİ OFİSİ: Yükseköğretim kurumları, Ar-Ge ve yenilikçilikle ilgili olarak kamu, özel sektör ile işbirliği yapmak, üretilen bilgi, yapılan buluşları fikri mülkiyet kapsamında koruma altına almak, uygulamaya aktarmak üzere sermaye şirketi statüsünde teknoloji transfer ofisi kurabilecek. Ofisin kuruluş sermayesi, bilimsel araştırma projesi kaynaklarından veya döner sermaye gelirlerinden karşılanabilecek.
İHALE KANUNU KAPSAMI DIŞINDA: Yükseköğretim kurumlarının kuracağı teknoloji ofisinde işçi ve yabancı uyruklu personel çalıştırılabilecek. Ofisler ile bunların yürüttükleri faaliyetler için Devlet İhale Kanunu hükümleri uygulanmayacak.
AR-GE İÇİN 1 YILLIK ÜCRETLİ İZİN: Devlet üniversitelerinde fiilen 6 yıl çalışan öğretim üyelerine, yurt içi ve yurtdışında alanıyla ilgili Ar-Ge niteliğinde çalışmak üzere 1 yıl süreyle ücretli izin verilebilecek. Bu kişiler ikinci defa ücretli izin alabilecek ancak bunun için iznin sona erdiği tarihten itibaren asgari 6 yıl süreyle bir devlet yükseköğretim kurumunda görev yapacak.
POST DOKTORA UNVANI İLE ÇALIŞMA: Devlet üniversitelerinin uygulama ve araştırma merkezlerinde, araştırma enstitülerinde sadece Ar-Ge faaliyetlerinde bulunmak veya öğretim üyelerinin yürüttükleri Ar-Ge kapsamındaki projelere yardımcı olmak üzere doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık veya sanatta yeterlik eğitimi sonrasındaki 7 yıl içinde kalmak kaydıyla en fazla 3 yıl süreyle sözleşmeli olarak doktora sonrası araştırmacı istihdam edilecek.
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU: Yükseköğretim Kalite Güvencesi Sistemi, yükseköğretim kurumlarının eğitim öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin iç, dış kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri, bağımsız dış değerlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerine ilişkin esasları içerecek. İdari ve mali özerkliğe sahip, kamu tüzel kişiliğini haiz ve özel bütçeli Yükseköğretim Kalite Kurulu kurulacak.
YÜKSEKÖĞRETİM KALİTE KURULU NE YAPACAK? Kurul, yükseköğretim kurumlarının eğitim öğretim ve araştırma faaliyetleri ile idari hizmetlerinin kalite düzeylerine ilişkin ulusal ve uluslararası kalite standartlarına göre değerlendirmeler yapacak, iç, dış kalite güvencesi, akreditasyon süreçleri ve bağımsız dış değerlendirme kurumlarının yetkilendirilmesi süreçlerini yürütecek.
Yükseköğretim Kalite Kurulu, 13 üyeden oluşacak. Kurulda, YÖK Genel Kurulu’nca ve Üniversitelerarası Kurulca seçilen 3’er, Milli Eğitim Bakanlığı, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, TÜBİTAK, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı, TOBB ile öğrencileri temsilen birer kişi yer alacak.
YÜKSEKÖĞRETİM PROGRAMLARI DANIŞMA KURULU NEDİR? Yükseköğretim Programları Danışma Kurulu, yükseköğretim alanındaki istihdam odaklı politikaları oluşturulacak, geliştirecek, buna bağlı yeni açılacak eğitim programları ve kontenjanların planlanmasına yönelik süreçlerde öneride bulunacak.
MESLEK YÜKSEKOKULLARI KOORDİNASYON KURULU NEDİR? Meslek Yüksekokulları Koordinasyon Kurulu, meslek yüksekokulları ve programların açılmasına yönelik standartların belirlenmesi, mevcut programların geliştirilmesi, izlenmesi, mezunların istihdamı ile lisans tamamlama süreçlerine ilişkin görüş ve önerilerde bulunacak.
MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ 1 YARIYIL ÖZEL SEKTÖRDE: YÖK, 1 Ocak 2023’e kadar, devlet üniversitelerinin fen ve mühendislik bilimleri lisans öğrencilerinin, öğrenimlerinin son yılında bir yarıyılı özel sektör işletmelerinde, teknoparklarda, araştırma altyapılarında, Ar-Ge merkezlerinde ya da sanayi kuruluşlarında uygulamalı eğitimle tamamlamalarını zorunlu kılmaya, bu bölümleri belirli yükseköğretim kurumlarıyla veya belirli fakülte ya da bölüm ve programlarla sınırlı tutmaya yetkili olacak. Öğrencilere, uygulamalı eğitimleri sırasında asgari ücretin net tutarının yüzde 35’i ücret olarak ödenecek.
3 YENİ ÜNİVERSİTE KURULUYOR: İlke Eğitim ve Sağlık Vakfı’nca Nevşehir’de Kapadokya Üniversitesi, Ortadoğu Sanayi ve Ticaret Merkezi Araştırma Geliştirme Eğitim Kalkınma ve Danışma Vakfınca Ankara’da Ostim Teknik Üniversitesi ile Ankara Güzel Sanatlar Üniversitesi kurulacak.
ADLARI DEĞİŞEN ÜNİVERSİTELER: Bazı üniversitelerin adları da değiştirilecek. Yüzüncü Yıl Üniversitesi’nin adı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Acıbadem Üniversitesi’nin adı Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Ömer Halisdemir Üniversitesi’nin adı Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi’nin adı Altınbaş Üniversitesi, Uluslararası Antalya Üniversitesi’nin adı Antalya Bilim Üniversitesi olacak.
STAJ TANIMI DEĞİŞTİ: Mesleki Eğitim Kanunu’ndaki “staj” tanımı değiştirilecek, yükseköğretim kurumlarında verilen her düzeydeki alana özgü olarak belirlenen teorik veuygulamalı ders staj kapsamında sayılmayacak. Yükseköğretim kurumlarında staj yapan öğrencilere de staj ücreti ödenecek.
YÖK’E ÖZEL KADRO: Yükseköğretim Kurulu’na 5, Yükseköğretim Kalite Kuruluna 15, Ankara Güzel Sanatlar Üniversitesine ise 570 kadro ihdas edilecek.
Kaynak: AA
